કૈલાશ માનસરોવર અનેક આસ્થાઓ અને આસ્થાઓનું ઘર છે. દર વર્ષે જૂનથી સપ્ટેમ્બર દરમિયાન, વિશ્વભરમાંથી મોટી સંખ્યામાં લોકો કૈલાશ માનસરોવરની યાત્રાએ નીકળે છે. હિંદુ માન્યતાઓમાં, ‘માનસરોવર’ને એવા તળાવ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું છે જે ભગવાન બ્રહ્માએ પોતાના મનમાં બનાવ્યું હતું. તેમની કલ્પનામાં, તે કૈલાશ પર્વતની નીચે સ્થિત છે, જે ભગવાન શિવનું નિવાસસ્થાન છે જ્યાં તે દેવી પાર્વતી સાથે રહે છે. તેથી, વિજ્ઞાન અનુસાર, કૈલાસ પર્વત બ્રહ્માંડનું કેન્દ્ર છે. બૌદ્ધ ધર્મમાં, કૈલાશ પર્વત ગુરુ રિનપોચે સાથે સંકળાયેલો છે જેમણે આ પ્રદેશમાં બૌદ્ધ ધર્મની સ્થાપના કરી હતી. આ સિવાય તિબેટમાં બોન ધર્મના લોકો કૈલાશ પર્વતને પૃથ્વીનું કેન્દ્ર માને છે.
બોન પૌરાણિક કથા અનુસાર, તેમના સ્થાપક તોન્બા શેનરાબે તિબેટની તેમની પ્રથમ મુલાકાત દરમિયાન માનસરોવર તળાવમાં સ્નાન કર્યું હતું. જૈન ધર્મમાં એવું કહેવામાં આવે છે કે એક અગ્રણી ગુરુ ઋષભનાથને અહીં મોક્ષ પ્રાપ્ત થયો હતો. તેણે ઘડિયાળના કાંટાની દિશામાં કૈલાશ પર્વતની આસપાસ પરિક્રમા કરી અને મોક્ષ પ્રાપ્ત કર્યો. છેવટે, શીખ ધર્મ અનુસાર, કૈલાશ માનસરોવર તળાવ એ સ્થાન છે જ્યાં શીખ ધર્મના સ્થાપક અને દસ શીખ ગુરુઓમાંના પ્રથમ ગુરુ નાનક દેવે ધ્યાન કરવાનું શીખ્યા. એવું માનવામાં આવે છે કે કૈલાશ માનસરોવરની યાત્રા કરીને લોકો તેમના પાપ ધોઈ શકે છે અને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. પણ આ વિચારીને મનમાં પહેલો પ્રશ્ન એ આવે છે કે અહીં કેવી રીતે જવું, કેટલો ખર્ચ થશે અને પછી અહીં જવા માટે રજીસ્ટ્રેશન કેવી રીતે કરવું.
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા ક્યાંથી શરૂ થાય છે?
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રાનું આયોજન ઉત્તરાખંડ, દિલ્હી અને સિક્કિમની રાજ્ય સરકારોના સહયોગથી અને ઈન્ડો તિબેટિયન બોર્ડર પોલીસ (ITBP)ના સહયોગથી કરવામાં આવે છે. કુમાઉ મંડળ વિકાસ નિગમ (KMVN) અને સિક્કિમ ટૂરિઝમ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (STDC) અને તેમની બહેન સંસ્થાઓ ભારતમાં પ્રવાસીઓની દરેક બેચને સહાય અને સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે. દિલ્હી હાર્ટ એન્ડ લંગ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ આ પ્રવાસ માટે અરજદારોનું ફિટનેસ સ્તર નક્કી કરવા માટે મેડિકલ ટેસ્ટ કરાવે છે.
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા – કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા 2023 માટે નોંધણી કેવી રીતે કરવી?
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા 2023 રજીસ્ટ્રેશન માત્ર ઓનલાઈન છે.
મુસાફરી માટે અરજી કરવા સત્તાવાર વેબસાઇટ https://kmy.gov.in/kmy/ ની મુલાકાત લો.
વિગતો યોગ્ય રીતે ભરો અને બે માર્ગોમાંથી પસંદ કરો – સિક્કિમમાં નાથુલા અને ઉત્તરાખંડમાં લિપુલેખ પાસ.
– પરત ફરવા માટે પ્રવાસનો અંતિમ બિંદુ પસંદ કરો
રૂટ 1 (લિપુલેખ) – ધારચુલા અથવા દિલ્હી
રૂટ 2 (નાથુ લા) – ગંગટોક અથવા દિલ્હી
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રા રજીસ્ટ્રેશન માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
- એક સ્કેન કરેલ પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટો.
- પાસપોર્ટના પ્રથમ અને છેલ્લા પૃષ્ઠની સ્કેન કરેલી નકલો.
- માન્ય ઇમેઇલ આઈડી અને ફોન નંબરનો ઉલ્લેખ કરવો આવશ્યક છે.
- કૈલાશ માનસરોવર નોંધણી માટે પસંદ કરાયેલા યાત્રીઓએ નીચેના દસ્તાવેજો સાથે દિલ્હી જવાના રહેશે
- ભારતીય પાસપોર્ટ જે ઓછામાં ઓછા 6 મહિના માટે માન્ય હોવો જોઈએ.
- 6 રંગીન પાસપોર્ટ સાઇઝના ફોટોગ્રાફ્સ.
– કટોકટીની સ્થિતિમાં હેલિકોપ્ટર દ્વારા પાછા ફરો
– મૃત્યુના કિસ્સામાં ચીનમાં અંતિમ સંસ્કાર માટે સંમતિ ફોર્મ.
અંતિમ નિર્ણય વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા લેવામાં આવે છે.
મેડિકલ ફિટનેસ ચેક-મેડિકલ ફિટનેસ દસ્તાવેજો
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રાની શરૂઆત પહેલા દિલ્હી હાર્ટ એન્ડ લંગ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અને ITBP હોસ્પિટલ દ્વારા વિવિધ મેડિકલ ચેક-અપ કરવામાં આવે છે. આ મુસાફરોની સહનશક્તિ અને શારીરિક અને માનસિક તંદુરસ્તીને સુનિશ્ચિત કરવા માટે કરવામાં આવે છે. આમાં હિમોગ્લોબિન, કોલેસ્ટ્રોલ, ઇન્સ્યુલિન વગેરે ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે. BMI અથવા બોડી માસ ઇન્ડેક્સ 27 કે તેથી ઓછો હોવો જોઈએ. ITBP દ્વારા લિપુલેખ રૂટ (ગુંજી ખાતે) અને નાથુ લા (શેરથાંગ ખાતે) ખાતે ફિટનેસ ચેક પણ હાથ ધરવામાં આવે છે.
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રાનો કેટલો ખર્ચ થાય છે?
કૈલાશ માનસરોવર યાત્રાનો ખર્ચ તમે જે રૂટ પસંદ કરો છો તેના પર આધાર રાખે છે. લિપુલેખ માર્ગની કિંમત લગભગ 1.5 લાખ રૂપિયા પ્રતિ વ્યક્તિ છે. તે લગભગ 25 દિવસ લે છે. બીજા રૂટમાં વ્યક્તિદીઠ રૂ.1.7 લાખનો ખર્ચ થાય છે. તો આ બધી બાબતો જાણ્યા પછી જ કૈલાશ માનસરોવર યાત્રાનું આયોજન કરો.