પંચકુલાના સેક્ટર 5માં સ્થિત એશિયાનો સૌથી મોટો આઉટડોર કેક્ટસ ગાર્ડન આ દિવસોમાં પ્રવાસીઓ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બન્યો છે. કેક્ટસ ગાર્ડન, જેનું નામ બદલીને નેશનલ કેક્ટસ એન્ડ સક્યુલન્ટ બોટનિકલ ગાર્ડન એન્ડ રિસર્ચ સેન્ટર રાખવામાં આવ્યું છે, તે ચંદીગઢના ઉપગ્રહ શહેર પંચકુલાના મધ્યમાં આવેલું છે.
આ બગીચાના વિકાસ પાછળનો ઉદ્દેશ્ય કેક્ટસની લુપ્ત થતી પ્રજાતિના સંરક્ષણની સાથે પ્રવાસીઓને આકર્ષવાનો છે. સાત એકરમાં ફેલાયેલા આ બગીચામાં કેક્ટસ અને સુક્યુલન્ટ્સની 2500 થી વધુ પ્રજાતિઓ છે. બગીચામાં ભારતીય સુક્યુલન્ટ્સનો વ્યાપક સંગ્રહ છે, જે વિશ્વમાં સૌથી મોટામાંનો એક છે. આમાંની કેટલીક ખૂબ જ દુર્લભ છે અને તેને પહેલેથી જ ભયંકર પ્રજાતિ તરીકે જાહેર કરવામાં આવી છે, જેમાં કાર્લુમા જીનસના સમગ્ર સંગ્રહનો સમાવેશ થાય છે, જેનું મૂળ ભારતમાં છે.
આ બગીચાનો સમય છે
ભારતમાં સદીઓથી આયુર્વેદ અને યુનાની દવાઓમાં ખાંડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ બગીચો માત્ર પ્રવાસીઓ માટે જ નહીં પરંતુ વનસ્પતિશાસ્ત્રીઓ માટે પણ આકર્ષણનો એક મહાન સ્ત્રોત છે. આ પાર્ક એપ્રિલથી સપ્ટેમ્બર સુધી સવારે 9 થી 1 અને બપોરે 3 થી 7 સુધી ખુલ્લો રહે છે. અને ઓક્ટોબરથી માર્ચ સુધી તે સવારે 9 થી 1 અને બપોરે 2 થી 6 સુધી ખુલ્લું રહે છે. તેની એન્ટ્રી ફી 10 રૂપિયા પ્રતિ વ્યક્તિ છે.
ઉત્સવ દર વર્ષે થાય છે
કેક્ટસ ગાર્ડમાં વિવિધ પ્રકારની પ્રજાતિઓ પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. પંચકુલા પ્રશાસન દ્વારા દર વર્ષે સેક્ટર 5 કેક્ટસ ગાર્ડનમાં વસંત ઉત્સવનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે, જેમાં કેક્ટસ તેમજ અન્ય ફૂલોની પ્રજાતિઓ રાખવામાં આવે છે. આ બગીચામાં કેક્ટસની ઘણી લુપ્ત પ્રજાતિઓ તૈયાર કરવામાં આવે છે અને અહીં આવતા પ્રવાસીઓ 2500 પ્રકારની કેક્ટસની પ્રજાતિઓ જોઈને દંગ રહી જાય છે.