જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આતંકવાદીઓ વિરુદ્ધ સુરક્ષા દળો દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહેલા ઓપરેશનમાં ભારતીય સેનાની રાષ્ટ્રીય રાઈફલ્સ ‘આરઆર’ના જવાનો તબક્કાવાર રીતે ઘટાડવામાં આવી શકે છે. સેન્ટ્રલ અર્ધલશ્કરી દળ ‘CRPF’, જે લાંબા સમયથી આતંકવાદીઓ અને માઓવાદીઓ સામે ચાલી રહેલા ઓપરેશનમાં સક્રિયપણે ભાગ લઈ રહ્યું છે, તેને ‘RR’ જેવી ભૂમિકામાં આગળ લાવવાની વિચારણા કરવામાં આવી રહી છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં તૈનાત CRPF બટાલિયનને ‘રાષ્ટ્રીય રાઈફલ્સ’ની પેટર્ન પર ‘એરિયા ઑફ રિસ્પોન્સિબિલિટી’ સ્થાપિત કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે આ કવાયત માટે શ્રીનગરથી કેટલીક બટાલિયનોને ‘RR’ તૈનાતના સ્થળો પર મોકલવામાં આવી રહી છે. આ ફેરફારનો હેતુ CRPFની મુખ્ય જવાબદારી એટલે કે ‘આંતરિક સુરક્ષા ગ્રીડ’ને મજબૂત કરવાનો છે.
હાલમાં જમ્મુ-કાશ્મીરમાં લગભગ 70-80 CRPF બટાલિયન તૈનાત છે. તેમને અનેક પ્રકારની જવાબદારીઓ સોંપવામાં આવી છે. કાશ્મીરી પંડિતોની સુરક્ષા માટે લગભગ 40 કંપનીઓ તૈનાત છે. રાજૌરી સેક્ટરમાં ત્રણ બટાલિયન પણ ફરજ પર છે. CRPFને આંતરિક સુરક્ષા ગ્રીડને મજબૂત કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. આ ફોર્સે આતંકવાદીઓ અને નક્સલવાદીઓ સામે સફળતાપૂર્વક કામગીરી, કાયદો અને વ્યવસ્થા, બળવાથી પ્રભાવિત ઉત્તર-પૂર્વના ઘણા ભાગોમાં સફળ કાર્યો અને મુક્ત અને નિષ્પક્ષ ચૂંટણીઓનું સંચાલન કર્યું છે. CRPFને કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ ભારતની આંતરિક સુરક્ષાની જવાબદારી પૂરી કરવા માટે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યું છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે, જો J&Kમાં CRPFને ‘RR’થી બદલવાની હોય તો ફોર્સને ત્યાં વધારાની બટાલિયન બનાવવાની જરૂર પડશે. આ અંગે સત્વરે નિર્ણય લેવામાં આવે. CRPF એ અન્ય ફરજોને બદલે સંપૂર્ણપણે આંતરિક સુરક્ષા તરફ વળવું જોઈએ. તેની નવી જવાબદારી નિભાવવા માટે, CRPFએ ઓછામાં ઓછી આઠ નવી બટાલિયન ઊભી કરવી પડશે.
કેન્દ્રીય સુરક્ષા દળોને જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આતંકવાદીઓ વિરુદ્ધ વિવિધ ઓપરેશનમાં નોંધપાત્ર સફળતા મળી રહી છે. ‘રાષ્ટ્રીય રાઇફલ્સ’, CRPF અને J&K પોલીસ લાંબા સમયથી કાશ્મીર ખીણ અને J&Kના અન્ય ભાગોમાં કાર્યરત છે. આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં J&Kમાં ચાર આતંકવાદીઓ માર્યા ગયા છે, જ્યારે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન આ સંખ્યા 20 હતી. જો આપણે ગયા વર્ષે માર્યા ગયેલા આતંકવાદીઓની કુલ સંખ્યા જોઈએ તો તે 187 હતી. વર્ષ 2018માં 257, 2019માં 157, 2020માં 221 અને 2021માં 180 આતંકવાદીઓ માર્યા ગયા હતા. આતંકવાદી ઘટનાઓમાં 2018માં 39, 2019માં 39, 2020માં 37, 2021માં 41 અને 2022માં 31 નાગરિકોના મોત થયા હતા. એ જ રીતે, જો સુરક્ષા જવાનોની શહીદીનો આંકડો જોઈએ તો તે વર્ષ 2018માં 91, 2019માં 80, 2020માં 62, 2021માં 42 અને 2022માં 31 રહ્યો છે. 2018માં આતંકવાદ વિરોધી કામગીરીની સંખ્યા 100, 2019માં 74, 2020માં 100, 2021માં 95 અને 2022માં 111 રહી છે.