ગ્રામીણ ક્ષેત્ર માંથી આવતા વિદ્યાર્થીઓ માટે ખાસ વ્યવસ્થા કરવા સુપ્રીમ કોર્ટની ટકોર

• સુપ્રીમ કોર્ટનો સરકારને આદેશ

• ગ્રામીણ અને ગરીબ વિદ્યાર્થીઓ માટે પરીક્ષા કેન્દ્રો 10 કિમીની અંદર જ રાખો

• જેથી કરીને ગ્રામીણ અને ગરીબ વિદ્યાર્થીઓને કોઈ અગવડ ન પડે

ગામડાઓના ગરીબ વિદ્યાર્થીઓ દૂર દૂરના વિસ્તારોમાં પરીક્ષા આપવા માટે જતા હોય છે અને આવી સ્થિતિમાં તેમને ખૂબ તકલીફોનો સામનો કરવો પડતો હોય છે અને પરીક્ષા કેન્દ્રો દૂર હોવાને કારણે તેઓ ક્યારેય સમયસર પરીક્ષામાં હાજર પણ થઈ શકતા નથી અને તેમનું પેપર છૂટી જતું હોય છે અથવા તેઓ પરીક્ષામાં મોડા પડતા હોય છે. આવી સ્થિતિમાં ટાળવા માટે એક સ્કૂલ દ્વારા સુપ્રીમમાં સુનાવણી કરવામાં આવી હતી જેની પર મંગળવારે સુનાવણી ચાલી હતી.

એક શાળા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી રિટ અરજીને મંજૂરી આપતા, સુપ્રીમ કોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઓપન સ્કૂલિંગ (એનઆઇઓએસ) ની ફરજ છે કે તે પરીક્ષા કેન્દ્રોને એવી રીતે નક્કી કરે કે જેથી વિદ્યાર્થીઓ કોઈ પણ જાતની અગવડ વગર ખૂબ જ સરળતા સાથે પરીક્ષામાં હાજર રહી શકે. જસ્ટીસ એસ.અબ્દુલ નઝીર અને પી.એસ.નરસિમ્હાની બનેલી ખંડપીઠે અવલોકન કર્યું હતું કે, “વિદ્યાર્થીઓ પરીક્ષા આપવા માટે ગામડાઓ અને નગરોથી લાંબું અંતર કાપીને આવે તેવી અપેક્ષા રાખવાને બદલે એનઆઇઓએસએ તેમને માટે નજીકના પરીક્ષા કેન્દ્રોની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ.

કોર્ટે પ્રજ્ઞા ઉચ્ચતર માધ્યમિક શાળા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી રિટ પિટિશનનો નિકાલ કરતી વખતે અવલોકન કર્યું હતું, જેમાં નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઓપન સ્કૂલિંગ પાસેથી તેમના અભ્યાસ કેન્દ્રોથી વાજબી અંતરે ઓપન સ્કૂલિંગ વિદ્યાર્થીઓ માટે પરીક્ષા કેન્દ્રો નક્કી કરવા નિર્દેશની માંગ કરવામાં આવી હતી, જેને માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થાઓ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

તેઓએ એન.આઈ.ઓ.એસ. દ્વારા લેવામાં આવતી જાહેર પરીક્ષાઓ માટે પરીક્ષા કેન્દ્રો નક્કી કરતી વખતે અંતરના માપદંડની નીતિ વિકસાવવા માટે એન.આઈ.ઓ.એસ.ને નિર્દેશ પણ માંગ્યો હતો. શાળાએ દલીલ કરી હતી કે એઆઈથી મહત્તમ 10 કિલોમીટરના અંતરની અંદર એનઆઈઓએસ એજ્યુકેશન સેન્ટર અથવા અન્ય માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થાની હાજરી હોવા છતાં, વિદ્યાર્થીઓએ માર્ગદર્શિકામાં જોગવાઈ મુજબ કેટેગરી એ થી કેટેગરી ઇમાં ઓળખાયેલા પરીક્ષા કેન્દ્રની મુસાફરી કરવી પડશે.

કોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે વધુમાં વધુ 10 કિલોમીટરના અંતરે પરીક્ષા યોજવાની જરૂરિયાત વાજબી લાગે છે. કોર્ટે કહ્યું કે પરીક્ષા કેન્દ્રો નક્કી કરવા એ સુરક્ષા અને સતત દેખરેખ સાથે સંકળાયેલી સંવેદનશીલ ફરજ છે અને પરીક્ષાના સંચાલનમાં અખંડિતતા એ શિક્ષણ જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે.

રિટ પિટિશનનો નિકાલ કરતી વખતે, કોર્ટે નીચેના નિર્દેશો જારી કર્યા

(1) એન.આઈ.ઓ.એસ.એ પરીક્ષા કેન્દ્રોના નિર્ધારણના સંબંધમાં માપદંડો વિકસાવવા જોઈએ અને તેનો અમલ કરવો જોઈએ, જે માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થાઓ કે જેની સાથે ઇચ્છુક લોકો જોડાયેલા હોય તેમાંથી સુલભ હોય.
(2) એનઆઇઓએસ માન્યતા પ્રાપ્ત સંસ્થાઓ કે જેની સાથે તેઓ જોડાયેલા છે તેનાથી 10 કિલોમીટરના અંતરની અંદર પરીક્ષા કેન્દ્રોને ઠીક કરવાનો પ્રયાસ કરશે.
(3) પરીક્ષા કેન્દ્રો નક્કી કરતી વખતે, એન.આઈ.ઓ.એસ. એ પરીક્ષા કેન્દ્ર બનવાની ઓફર કરતી સંસ્થાની વિશ્વસનીયતા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા સહિત પરીક્ષાની અખંડિતતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે જરૂરી હોય તેવા અન્ય પરિબળોને ધ્યાનમાં લેવાની સ્વતંત્રતા રહેશે.
(4) એન.આઈ.ઓ.એસ. પરીક્ષા કેન્દ્રોને એક્રેડિટેડ સંસ્થાઓથી 10 કિલોમીટરના અંતરની અંદર ઠીક કરવાનો પ્રયાસ કરશે, જેની સાથે તેઓ જોડાયેલા છે – વિદ્યાર્થીઓ નિશ્ચિતતા અને સરળતા સાથે પરીક્ષામાં ભાગ લઈ શકે તે રીતે પરીક્ષા કેન્દ્રો નક્કી કરવાની ફરજ છે.