Pension Of Soldiers : સુપ્રીમ કોર્ટે જાહેર હિતની અરજી (PIL) પર કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી જવાબ માંગ્યો છે જેમાં મૃત ભૂતપૂર્વ સૈનિકના કુટુંબ પેન્શનમાં ઘટાડા પર પ્રશ્નો ઉઠાવવામાં આવ્યા છે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની બેંચ શરૂઆતમાં આ પીઆઈએલ પર વિચાર કરવામાં અનિચ્છા દર્શાવી હતી. બેંચ તેને નીતિ વિષયક બાબત તરીકે જોઈ રહી હતી. આ હોવા છતાં, વરિષ્ઠ વકીલ નિધેશ ગુપ્તાએ તેમની દલીલો દ્વારા, બેન્ચને કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી જવાબ માંગવા માટે રાજી કર્યા.
પોતાની દલીલમાં વકીલે કહ્યું હતું કે જ્યારે કોઈ નિવૃત્ત સૈનિકનું નાની વયે મૃત્યુ થાય છે ત્યારે તેના પરિવારના ભરણપોષણનો સંપૂર્ણ બોજ તેની વિધવા પર આવી જાય છે. તેમની આવકનો એકમાત્ર સ્ત્રોત તેમનું કુટુંબ પેન્શન છે. વકીલે વધુમાં કહ્યું કે નિવૃત્ત સૈનિકને છેલ્લા પગારના 50 ટકા પેન્શન મળે છે. નિવૃત્તિ પછી, તેઓ બીજી નોકરી કરીને તેમની પેન્શનની રકમની પૂર્તિ કરે છે.
જ્યારે ભૂતપૂર્વ સૈનિકનું નાની ઉંમરે મૃત્યુ થાય છે, ત્યારે તેનો પરિવાર પણ અન્ય નોકરીમાંથી જે પગાર મેળવતો હતો તે ગુમાવે છે. સંરક્ષણ કર્મચારીઓને છેલ્લા પગારના 50 ટકા જેટલું સેવા પેન્શન આપવામાં આવે છે. વ્યક્તિના મૃત્યુના કિસ્સામાં, વિધવા અથવા આશ્રિત બાળકોને છેલ્લા પગારના 30 ટકા જેટલું સરળ કુટુંબ પેન્શન આપવામાં આવે છે.
સૈનિકના મૃત્યુ પછી, વિધવા અથવા આશ્રિતને કૌટુંબિક પેન્શન આપવામાં આવે છે જેથી તે મૃત સૈનિકના પરિવારના તમામ સભ્યોને જાળવી શકે જે તેના જીવનકાળ દરમિયાન તેના પર નિર્ભર હતા. જો કે, પેન્શનમાં આટલો તીવ્ર ઘટાડો બચી ગયેલા લોકો માટે જીવનનિર્વાહના વધતા ખર્ચને પહોંચી વળવાનું અત્યંત મુશ્કેલ બનાવે છે. “આ રિટ પિટિશન સરકારની મનસ્વી અને અન્યાયી પેન્શન નીતિ સામે નિર્દેશિત છે, જે બંધારણની કલમ 14 અને કલમ 21 હેઠળ મૃતક સેવા કર્મચારીઓના વિધવાઓ અને આશ્રિત બાળકોના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે,” અરજીમાં જણાવ્યું હતું.
તમને જણાવી દઈએ કે દેશભરના પૂર્વ સૈનિકોના લગભગ 6.50 લાખ વિધવા પેન્શનરોમાંથી લગભગ 85% એટલે કે લગભગ 5.53 લાખ જેસીઓ/ઓઆરએસ રેન્કના કર્મચારીઓની વિધવાઓ છે. પીઆઈએલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, એક સર્વિસમેનનો સરેરાશ છેલ્લો પગાર રૂ. 50,000 છે, જેનો અર્થ એ છે કે સશસ્ત્ર દળોમાંથી નિવૃત્તિ પછી નાની ઉંમરે મૃત્યુ પામેલા ભૂતપૂર્વ સૈનિકની વિધવા માટે સામાન્ય પારિવારિક પેન્શન આશરે રૂ. 15,000 હશે.