ભારત અને આર્જેન્ટિના સાથે થયા લિથિયમની શોધ અને ખાણકામ માટેના કરાર પર હસ્તાક્ષર, જાણો શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે આ ડીલ

ભારત સરકારે લિથિયમની શોધ અને ખાણકામ માટે આર્જેન્ટિના સરકાર સાથે કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. પર્યાવરણને અનુકૂળ ભવિષ્ય તરફ સંક્રમણ માટે લિથિયમ આવશ્યક છે. ચિલી અને બોલિવિયા ઉપરાંત આર્જેન્ટિનામાં લિથિયમનો મોટો ભંડાર છે. આ ત્રણ દેશો પાસે વિશ્વના કુલ લિથિયમ ભંડારનો અડધો ભાગ છે. લિથિયમનો ઉપયોગ મોબાઈલ ફોનની રિચાર્જેબલ બેટરી, ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની બેટરી, લેપટોપ અને ડિજિટલ કેમેરા વગેરેમાં થાય છે.

ભારતીય કંપની આર્જેન્ટિનામાં લિથિયમની શોધ અને ખાણ કરશે

આ કરાર પર ભારત તરફથી મિનરલ બિદેશ ઈન્ડિયા લિમિટેડ દ્વારા અને આર્જેન્ટીના તરફથી કેટામાર્કા પ્રાંતની સરકારી કંપની દ્વારા હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ દરમિયાન કેટામાર્કા પ્રાંતના ગવર્નર અને વાઇસ ગવર્નર હાજર રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે આર્જેન્ટીનામાં ભારતીય રાજદૂત દિનેશ ભાટિયા પણ હાજર રહ્યા હતા. બંને પક્ષો વચ્ચેના કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવાની પ્રક્રિયામાં કેન્દ્રીય ખાણકામ મંત્રી પ્રહલાદ જોશી અને ખાણ મંત્રાલયના સચિવ વીએલ કાંતા રાવ પણ વર્ચ્યુઅલ રીતે હાજર હતા. કરાર હેઠળ, ભારતીય કંપની મિનરલ બિદેશ ઇન્ડિયા લિમિટેડ લિથિયમની શોધ માટે આર્જેન્ટિનાના કેટામાર્કા પ્રાંતમાં 15,703 હેક્ટર જમીનનું ખાણકામ કરશે. તેમાં પાંચ બ્લોક હશે. આ પ્રોજેક્ટ માટે ભારતીય કંપની કેટામાર્કા પ્રાંતમાં તેની શાખા ઓફિસ પણ ખોલશે. આ પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ લગભગ 200 કરોડ રૂપિયા હશે.

આ પ્રોજેક્ટ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?

કાર્બન ઉત્સર્જન પૃથ્વીના તાપમાનમાં વધારો કરી રહ્યું છે અને સમગ્ર વિશ્વમાં આબોહવા પરિવર્તનનું કારણ બની રહ્યું છે. જેના કારણે અનેક કુદરતી આફતો આવી રહી છે. કાર્બન ઉત્સર્જન ઘટાડવા માટે લિથિયમ બેટરીઓ આશાના કિરણ તરીકે ઉભરી આવી છે. ખરેખર, લિથિયમ બેટરી ખૂબ જ હળવી, શક્તિશાળી અને રિચાર્જ કરી શકાય તેવી બેટરી છે. આ જ કારણ છે કે મોબાઈલથી લઈને ઈલેક્ટ્રિક વાહનો અને અન્ય ઈલેક્ટ્રિક વસ્તુઓમાં લિથિયમ બેટરીનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. હવે જ્યારે ભારત સરકાર ઝડપથી ઇલેક્ટ્રિક વાહનોને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે, ત્યારે આવા સમયે લિથિયમ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે.

ભારત હાલમાં લિથિયમ માટે ચીન પર નિર્ભર છે, પરંતુ હવે ભારત સરકાર લિથિયમની શોધ માટે વિશ્વના અન્ય દેશોમાં સંશોધન અને ખાણકામના પ્રોજેક્ટ પણ કરી રહી છે. આર્જેન્ટીનાનો આ પ્રોજેક્ટ પણ ભારતના આ પ્રયાસોનો એક ભાગ છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરના રિયાસી જિલ્લામાં પણ લિથિયમનો મોટો ભંડાર મળી આવ્યો હતો. તેની પાસે 5.9 મિલિયન ટન લિથિયમ ભંડાર હોવાની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે. લિથિયમ રિઝર્વ શોધવાનો અને વિદેશમાં લિથિયમ માઇનિંગ પ્રોજેક્ટ ચલાવવાનો સૌથી મોટો ફાયદો એ થશે કે દેશમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનો સસ્તા થશે. હાલમાં, ઇલેક્ટ્રિક વાહનોમાં લિથિયમ બેટરીની કિંમત લગભગ 40-45 ટકા છે, જે આગામી દિવસોમાં ઘટી શકે છે. આજે, સમગ્ર વિશ્વમાં લિથિયમની ભારે માંગ છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતીય અર્થતંત્ર માટે લિથિયમનો પુરવઠો પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.