સર્વોચ્ચ અદાલતે જણાવ્યું હતું કે ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 120-B હેઠળ સજાપાત્ર ગુનાહિત કાવતરાનો ગુનો પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA) હેઠળ અનુસૂચિત અપરાધ તરીકે ગણવામાં આવશે જો કથિત ષડયંત્રને અનુસૂચિમાં અપરાધ તરીકે સામેલ કરવામાં આવે. PMLA ને. હા.
જસ્ટિસ અભય એસ ઓકા અને પંકજ મિત્તલની ખંડપીઠે એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) તરફથી હાજર રહેલા એડિશનલ સોલિસિટર જનરલ એસવી રાજુની દલીલને ફગાવી દીધી હતી કે કલમ 120-B એ PMLA એક્ટની કલમ 2(y) હેઠળ સુનિશ્ચિત ગુનો છે. સાથે સંબંધિત છે અને આ હેઠળ ED અધિકારીઓને ગુનાની તપાસ કરવાની સત્તા છે.
કોર્ટે કહ્યું કે, કલમ 120-બી હેઠળ સજાપાત્ર અપરાધ માત્ર ત્યારે જ સુનિશ્ચિત ગુનો બનશે જ્યારે કથિત ષડયંત્ર ખાસ કરીને PMLA શિડ્યુલમાં સમાવિષ્ટ ગુનો કરવાનું હોય. તેના આધારે અમે EDની કાર્યવાહી રદ કરીએ છીએ.
કર્ણાટક હાઈકોર્ટના નિર્ણય સામે ચુકાદો આપવામાં આવ્યો
જસ્ટિસ અભય એસ. જસ્ટિસ ઓકા અને જસ્ટિસ પંકજ મિત્તલની બેન્ચે કર્ણાટક હાઈકોર્ટના ચુકાદા સામે દાખલ કરેલી અપીલ પર ચુકાદો આપ્યો હતો જેણે મની લોન્ડરિંગના ગુના માટે અરજદાર સામે બેંગલુરુમાં વિશેષ ન્યાયાધીશ સમક્ષ પેન્ડિંગ કેસની કાર્યવાહીને રદ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. પીએમએલએ હેઠળ કર્યું હતું. બેંચે કહ્યું કે, ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 143, 406, 407, 408, 409, 149 હેઠળ અરજદાર વિરુદ્ધ એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી.
જો આ કાયદા હેઠળ ગુનો નોંધાયેલ હોય તો જ PMLA કેસમાં અરજી કરી શકાય છે. ખંડપીઠે કહ્યું કે, હાલના કેસમાં PMLA હેઠળ ગુનો સુનિશ્ચિત નથી, તેમ છતાં એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ IPCની કલમ 120B (જે શિડ્યુલ્ડ અપરાધ છે) લાદીને PMLA લાગુ કર્યું છે.
જસ્ટિસ અભય એસ. જસ્ટિસ ઓકા અને જસ્ટિસ પંકજ મિત્તલની બેન્ચે કર્ણાટક હાઈકોર્ટના ચુકાદા સામે દાખલ કરેલી અપીલ પર ચુકાદો આપ્યો હતો જેણે મની લોન્ડરિંગના ગુના માટે અરજદાર સામે બેંગલુરુમાં વિશેષ ન્યાયાધીશ સમક્ષ પેન્ડિંગ કેસની કાર્યવાહીને રદ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. પીએમએલએ હેઠળ કર્યું હતું.
બેંચે કહ્યું કે, ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 143, 406, 407, 408, 409, 149 હેઠળ અરજદાર વિરુદ્ધ એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી. જો આ કાયદા હેઠળ ગુનો નોંધાયેલ હોય તો જ PMLA કેસમાં અરજી કરી શકાય છે. ખંડપીઠે કહ્યું, હાલના કેસમાં ગુનો PMLA હેઠળ સુનિશ્ચિત નથી, તેમ છતાં ED એ IPCની કલમ 120B (જે શિડ્યુલ્ડ અપરાધ છે) લાદીને PMLA લાગુ કર્યું છે.
ED દ્વારા નોંધાયેલા કેસ બાદ વિવાદ ઉભો થયો હતો
હાલના કિસ્સામાં, એલાયન્સ યુનિવર્સિટીના ભૂતપૂર્વ વાઇસ ચાન્સેલર વિરુદ્ધ ED દ્વારા 7 માર્ચ, 2022 ના રોજ નોંધાયેલા કેસથી વિવાદ ઊભો થયો છે. EDએ અરજદાર પર પ્રિવેન્શન ઑફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA) ની કલમ 44 અને 45 હેઠળ આરોપ મૂક્યો છે અને PMLA ની કલમ 4 સાથે કલમ 8(5) અને 70 હેઠળ વ્યાખ્યાયિત કરાયેલા અપરાધોને ટાંકીને સજાને પાત્ર છે.
આરોપ એવો છે કે 2014 થી 2016 દરમિયાન એલાયન્સ યુનિવર્સિટીના વીસી તરીકેના તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, મધુકર અંગુર (આરોપી નંબર 1) ને ઓળખાતા, અપીલકર્તાએ કોઈ પણ વિચારણા કર્યા વિના બનાવટી અને નજીવી વેચાણ ડીડને અંજામ આપવાનું કાવતરું ઘડ્યું હતું, જેમાં એલાયન્સ યુનિવર્સિટીની મિલકતો સંબંધિત . એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે તેણે આરોપી નંબર 1ને યુનિવર્સિટીમાંથી ઉપાડેલા નાણાં છુપાવવા માટે તેના બેંક ખાતાનો ઉપયોગ કરવામાં મદદ કરી હતી.