ઉત્તરાયણ પર કેરળથી ઉત્તરાખંડ સુધી આ વસ્તુઓ બનાવવામાં આવે છે

ભાગ્યે જ એવો કોઈ તહેવાર હશે જે આપણે ધામધૂમથી ઉજવતા નથી. વર્ષની શરૂઆત સાથે જ મકરસંક્રાંતિ જેવો મોટો તહેવાર આવે છે. તે માત્ર પંજાબ, ગુજરાત, બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર જ નહીં પરંતુ જમ્મુમાં પણ અનોખી રીતે ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર લણણીની મોસમની શરૂઆત દર્શાવે છે અને મકરસંક્રાંતિ પછી દિવસો પણ લાંબા થવા લાગે છે. એવું કહેવાય છે કે સૂર્ય ઉત્તર દિશા તરફ આગળ વધવાનું શરૂ કરે છે અને મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે.

આ દિવસે લોકો પતંગ ઉડાડીને, ખીચડી અને અન્ય ઘણી વાનગીઓ બનાવીને ઉજવણી કરે છે. ઘણા લોકો હરિદ્વાર જઈને સૂર્યને અર્પણ કરે છે અને પૂજા કરે છે. હવે જ્યારે તહેવાર આટલો વિશેષ છે, તો પછી ખાવાની વાત કેવી રીતે ન હોઈ શકે? આપણા ભારતીયો માટે તહેવારો કોઈપણ રીતે એક બહાનું છે. મકર સંક્રાંતિ દરમિયાન પણ ભારતના તમામ રાજ્યોમાં વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે ભારતીય રાજ્યોમાં આ દિવસને શું ખાસ બનાવે છે.

પશ્ચિમ બંગાળમાં દર વર્ષે યોજાતા ભવ્ય ગંગા સાગર મેળા સાથે બંગાળીઓ પોષ સંક્રાંતિનું સ્વાગત કરે છે. આ સમય દરમિયાન, ચોખામાંથી બનાવેલી વાનગીઓ ભગવાનને પ્રસાદ તરીકે અર્પણ કરવામાં આવે છે. બંગાળમાં, સંક્રાંતિના દિવસે, પતિષાપ્તાથી ગોજા સુધી ઘણી બધી મીઠી વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે અને તેમાંથી એક છે તાલેર બોરા. તેને તાલેર ફુલુરી પણ કહેવામાં આવે છે અને તે તાલેર પલ્પ, ઘઉંનો લોટ, સોજી અને ચોખા વગેરેમાંથી તૈયાર કરવામાં આવતો મીઠો નાસ્તો છે.

ઊંધીયુ
ઉંધિયુ એ ગુજરાતમાં મકરસંક્રાંતિના દિવસે રાંધવામાં આવતી લોકપ્રિય વાનગી છે. તે બટાકા, રીંગણ, લીલા કઠોળ, રતાળુ, વટાણા અને કાચા કેળા જેવા શાકભાજીને મસાલા સાથે મિક્સ કરીને બનાવવામાં આવે છે. ઉંધિયુ એટલે ઊંધું રાંધવામાં આવતી વાનગી. આ વાનગી માટીના વાસણમાં ઉંધી રીતે રાંધવામાં આવે છે, તેથી તેનું નામ.

મકર ચૌલા

મકર ચૌલા ઓડિશામાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. ત્યાં મકરસંક્રાંતિ પર ચોખાની વસ્તુઓ ખાસ તૈયાર કરવામાં આવે છે. મકર ચૌલા ચોખાના તાજા પાક સાથે ગોળ, દૂધ, કેળા અને શેરડીનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવે છે. તે ઉડિયા પરંપરાનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે અને પ્રથમ ભગવાનને ભોગ તરીકે અર્પણ કરવામાં આવે છે અને પછી પ્રસાદ તરીકે દરેકને વહેંચવામાં આવે છે.

સક્કર અને વેન પોંગલ
સક્કર પોંગલ એ મકરસંક્રાંતિ પર વ્યાપકપણે તૈયાર કરવામાં આવતી ચોખાની લોકપ્રિય વાનગી છે. તેને ચોખા, મગની દાળ અને ગોળનો ઉપયોગ કરીને રાંધવામાં આવે છે. જ્યારે, વેન પોંગલ એ મીઠી સક્કર પોંગલનું બીજું સંસ્કરણ છે અને તે ચોખા, મગની દાળ, નારિયેળ, કાજુ, કઢીના પાંદડા અને ઘીનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવે છે. તે દક્ષિણ ભારતમાં ઘણી જગ્યાએ નાસ્તા તરીકે પણ ઉપલબ્ધ છે.

પીઠ્ઠા

ઝારખંડમાં પણ સંક્રાન્ત પર અનેક વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે. અહીં તિલ કી બરફી એ તે સ્વાદિષ્ટ મીઠાઈઓમાંથી એક છે જે ખાસ કરીને મકરસંક્રાંતિ દરમિયાન બનાવવામાં આવે છે. આ સાથે પીઠ્ઠાને નાસ્તા તરીકે પણ પીરસવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે પ્રથમ પીઠ્ઠા, પશ્ચિમ બંગાળમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ તે ઝારખંડની ખૂબ જ લોકપ્રિય વાનગી બની ગઈ છે. તે મકરસંક્રાંતિ અથવા અન્ય વિશેષ તહેવારો પર બનાવવામાં આવે છે.

તલના લાડુ
મકરસંક્રાંતિ પર તલ અને ગોળનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે તલ અને ગોળથી બનેલી વાનગીઓ ખાસ તૈયાર કરવામાં આવે છે. તેના લાડુ મકરસંક્રાંતિની ખાસ મીઠાઈ છે. આ માત્ર સ્વાદમાં જ સારી નથી, પરંતુ શરીરને હૂંફ આપવા માટે પણ જાણીતી છે. એક લોકપ્રિય મહારાષ્ટ્રીયન કહેવત પણ આ લાડુઓ પર આધારિત છે જે છે ‘તિલ-ગુલ ગયા, આની ગોડ-ગોડ બોલા’, જેનો અર્થ થાય છે ‘તલ અને ગોળ ખાઓ અને સારું બોલો’. મહારાષ્ટ્રમાં આ તલના લાડુ પીરસતી વખતે આ રૂઢિપ્રયોગ બોલાય છે.

ઘુઘુટી
ઉત્તરાખંડના કુમાઉની વિસ્તારના લોકો મકરસંક્રાંતિની ઉજવણી કરવાની અનોખી રીત ધરાવે છે. ઉત્તરાખંડમાં આ તહેવારને ઘુઘુટીયા કહેવામાં આવે છે અને આ પ્રસંગે ઘુઘુટી બનાવવામાં આવે છે. ઘઉંનો લોટ અને ગોળને એકસાથે ભેળવીને ફૂલ, સર્પાકાર વગેરે જેવા આકારમાં પીટવામાં આવે છે. આ પછી, તેમને ઘીમાં તળવામાં આવે છે અને માળા બનાવવા માટે એકસાથે બાંધવામાં આવે છે. બાળકો આ માળા પહેરે છે અને પ્રવાસી પક્ષીઓને આવકારવાના પ્રતીક તરીકે કાગડાઓને મીઠાઈ ખવડાવવાનો પ્રયાસ કરે છે.

કંગસુબી

મકરસંક્રાંતિ દર વર્ષે 13 જાન્યુઆરીએ વસંતને આવકારવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં યુવાનો ‘છજ્જા’ નામનું પરંપરાગત નૃત્ય કરે છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આ તહેવાર દરમિયાન ઘરોને રંગબેરંગી કાગળો અને ફૂલોથી શણગારવામાં આવે છે. અન્ય સ્થળોની જેમ આ દિવસે પણ દહીં-ચુરા, ગોળ, ભુરા, તિલકૂટ, તીલવા, તિલડ્ડુ અથવા અનારસા, કંગસુબી, ખીચડી, ચોખાના પીઠા વગેરે વિશેષ બનાવવામાં આવે છે.

આ ભારતનો મોટો તહેવાર છે અને આ દિવસને શુભ કાર્યો માટે પણ શુભ માનવામાં આવે છે. તમે આ દિવસ કેવી રીતે ઉજવો છો અને તમે કઈ વાનગીઓ તૈયાર કરો છો, કૃપા કરીને અમને કોમેન્ટ કરીને જણાવો. જો તમને આ લેખ ગમ્યો હોય, તો તેને લાઈક અને શેર કરવાનું ભૂલશો નહીં. આવા લેખો વાંચવા માટે હરઝિંદગી સાથે જોડાયેલા રહો.