દરેક જગ્યાએ ઘોંઘાટ અને દોડધામ વચ્ચે મૌનની પોતાની વિશેષતા છે. તમે ઘણી કવિતાઓમાં વાંચ્યું હશે કે મૌન રહીને એકબીજાની વાત સમજવી એ સૌથી સુંદર સંવાદ છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે મૌન રહેવાના પોતાના શારીરિક અને માનસિક ફાયદા પણ છે. નિષ્ણાતો માને છે કે મૌન રહેવાથી વ્યક્તિ વધુ માઇન્ડફુલ અને ઉત્પાદક બને છે. તેનાથી તેનું માનસિક અને શારીરિક સ્વાસ્થ્ય બંને સુધરી શકે છે.
મૌનનું મહત્વ
આજે આપણે જે યુગમાં જીવીએ છીએ તેમાં ટેક્નોલોજી મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે, જ્યાં એકાંતની શોધમાં લોકો આ ટેક્નોલોજીમાં ખોવાયેલા જોવા મળે છે. પરંતુ મૌન કેળવવા તરફનું પ્રથમ પગલું એ છે કે તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને બીજા બધા કરતાં સમજવું અને પછી એવી તકનીકોનો સમાવેશ કરવાનો સભાન પ્રયાસ કરવો જે તમને મૌનની ભાવનાત્મક ઉદારતા અને શક્તિનો અનુભવ કરવા દે.
કારના હોર્ન વગાડવાથી લઈને પડોશના સંગીત સુધી, માંગ પરના શો અને લોકોના ગપસપથી લઈને તમારી બિલ્ડિંગ પર ઉડતા પ્લેનના અવાજ સુધી, આસપાસ ખૂબ જ અવાજ છે, અન્યનો ઉલ્લેખ ન કરવો. કેટલીકવાર તમે તમારો પોતાનો અવાજ પણ સાંભળી શકતા નથી . તમારો આંતરિક અવાજ, જેને સાંભળવાથી તમારા જીવનની અડધી સમસ્યાઓ હલ થઈ શકે છે. વૈજ્ઞાનિક પુરાવા મુજબ આ આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે બહુ સારી બાબત નથી.
નિષ્ણાતો અને સંશોધન અભ્યાસો એકસરખું પુષ્ટિ કરે છે કે, ખાસ કરીને આપણા ઘોંઘાટીયા વિશ્વમાં, મૌન વિતાવેલા સમય ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો લાવી શકે છે. શાંત રહેવાથી માનસિક અને શારીરિક બંને રીતે ઘણી હકારાત્મક અસરો થાય છે. ચાલો તેમના પર એક નજર કરીએ-
- બ્લડ પ્રેશર ઘટાડી શકે છે
- એકાગ્રતા અને ધ્યાન સુધારી શકે છે
- અવ્યવસ્થિત વિચારોને શાંત કરી શકો છો
- મગજના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે
- કોર્ટીસોલ ઘટાડી શકે છે
- આંતરિક સર્જનાત્મકતાને પ્રોત્સાહન આપે છે
- સારી ઊંઘને પ્રોત્સાહન આપે છે
- માનસિક રીતે સ્વસ્થ અનુભવો
જોકે, અહીં ચૂપ રહેવાનો અર્થ એ નથી કે મુશ્કેલીમાં પણ ચૂપ રહેવું. તેના બદલે કોઈપણ બિનજરૂરી અવાજથી દૂર રહો અને ધ્વનિ પ્રદૂષણથી બચો. મૌન રહીને ધીમા, ઊંડા શ્વાસ લેવાથી વધુ ફાયદાઓ થઈ શકે છે.