ઉનાળાની ઋતુમાં રસ્તા પર ચાલતી વખતે એવું લાગે છે કે જાણે તેના પર પાણી છે. આ ઘણીવાર મૃગજળને કારણે થાય છે. તે મોટે ભાગે રણ, રસ્તાઓ અને ખેતરોમાં જોવા મળે છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, અમે તમને અહીં મૃગજળની ઘટના પાછળના કારણો વિશે જણાવી રહ્યા છીએ.
ઉનાળાની ઋતુમાં જ્યારે જોરદાર સૂર્યપ્રકાશ હોય ત્યારે ક્યારેક રસ્તા પર નજર કરીએ તો લાગે છે કે અમુક અંતરે પાણી છે. રણમાં પણ કંઈક આવું જ બને છે, પરંતુ તે વાસ્તવમાં પાણી નથી, બલ્કે તે આપણો ભ્રમ છે. રસ્તા પર કે રણમાં આ રીતે પાણી જોવાનો ભ્રમ મૃગજળ કહેવાય. અહીં અમે તમને જણાવી રહ્યા છીએ કે કાર મિરાજ દેખાવાનું કારણ શું છે અને તે શા માટે થાય છે.
મૃગજળ શું છે?
જ્યારે પ્રકાશ વિવિધ તાપમાનના હવાના સ્તરો વચ્ચેથી પસાર થાય છે ત્યારે મૃગજળ રચાય છે. આ દરમિયાન, પ્રકાશના કિરણો વાંકા અને હવા દ્વારા પ્રતિબિંબિત થાય છે. એકંદરે, સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે જમીનના તાપમાન અને તેની ઉપરના તાપમાન ક્ષેત્રને કારણે રચાય છે. જેના કારણે ઉનાળાની ઋતુમાં રસ્તા પર પાણીનું મૃગજળ જોવા મળે છે.
મૃગજળ ક્યાં દેખાય છે?
મિરાજ ઘણીવાર રણ, રસ્તાઓ અને ખેતરોમાં જોવા મળે છે. આ ઉપરાંત, કેટલીકવાર તમે મેદાનોમાં પણ તેના વિશે મૂંઝવણમાં પડી શકો છો. ફાટા મોર્ગાના નામનું મૃગજળ ઈટાલીમાં ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે.
તેનું નામ મૃગજળ કેમ રાખવામાં આવ્યું?
આ શબ્દ રાજસ્થાનમાંથી આવ્યો છે. ત્યાં ઘણું રણ છે, તેથી જ્યારે રણની ગરમીમાં હરણને તરસ લાગે છે, ત્યારે સૂર્યપ્રકાશને કારણે ચમકતી રેતી હરણને પાણી જેવી દેખાય છે. જ્યારે તે તેની નજીક જાય છે અને તેને પાણી મળતું નથી અને તે આ રીતે ચાલુ રહે છે. સાથે જ હરણને સંસ્કૃતમાં મૃગ અને ભ્રમને મરીચિકા કહે છે. આ રીતે તેનું નામ મૃગમરિચિકા પડ્યું.