તમે અવારનવાર પેટ્રોલ પંપની લાઈનમાં ઉભા રહીને જોયું હશે કે સામાન્ય પેટ્રોલની સાથે પાવર અથવા પ્રીમિયમ અથવા સ્પીડ નામના પેટ્રોલના વિવિધ વિકલ્પો પણ છે. આ પેટ્રોલ સામાન્ય પેટ્રોલ કરતા 4 થી 7 રૂપિયા મોંઘુ મળે છે. અલગ-અલગ રાજ્યોમાં પેટ્રોલના અલગ-અલગ ભાવ પ્રમાણે પાવર પેટ્રોલના ભાવ પણ બદલાતા રહે છે. હવે જો તમારા મનમાં આ સવાલો આવે કે આ પાવર પેટ્રોલ શું છે, તેમાં અને સામાન્ય પેટ્રોલમાં શું તફાવત છે, સામાન્ય પેટ્રોલ કરતાં તે મોંઘું કેમ છે, તો આજે તમને તમારા બધા પ્રશ્નોના જવાબ મળવાના છે. પાવર પેટ્રોલ અને સામાન્ય પેટ્રોલ વચ્ચે ખાસ કરીને ઓક્ટેનમાં તફાવત છે.
પેટ્રોલમાં ઓક્ટેન શું છે?
જો આપણે કારને તેનું શરીર માનીએ તો પેટ્રોલ તેનું લોહી છે. હવે શરીરમાં લોહીની ગુણવત્તા જેટલી સારી હશે તેટલું જ શરીર સ્વસ્થ અને મજબૂત બનશે. એ જ રીતે, ઓક્ટેન એ પેટ્રોલની ગુણવત્તા માપવા માટેનું એકમ છે.
ઓક્ટેન કેવી રીતે કામ કરે છે?
એન્જિન પર ઓક્ટેન વધારે કે નીચું રાખવાથી શું ફરક પડે છે તે જાણવા માટે, પહેલા આપણે એ સમજવું પડશે કે એન્જિન કેવી રીતે કામ કરે છે. જ્યારે પેટ્રોલ એન્જિનના કમ્પ્રેશન ચેમ્બરમાં પ્રવેશે છે, ત્યારે એન્જિન હવા અને પેટ્રોલને સંકુચિત કરીને અને તેને દહન કરીને ઇગ્નીશન શરૂ કરે છે. આ રીતે પાવર જનરેટ થાય છે. જ્યારે ઇંધણ અને હવા યોગ્ય રીતે સંકુચિત ન હોય ત્યારે વિસ્ફોટ થાય છે. વિસ્ફોટને સામાન્ય ભાષામાં નોક પણ કહે છે. હવે જેટલો વધુ નોક થાય છે, તેટલી વધુ મહેનત એન્જિનને કામ કરવાની હોય છે.
સામાન્ય પેટ્રોલમાં એન્જિનને વધુ નૉક કરવું પડે છે, સાદી ભાષામાં કહીએ તો, સામાન્ય પેટ્રોલને કમ્બસ્ટ કરવા માટે એન્જિનને વધુ મહેનત કરવી પડે છે, જ્યારે હાઇ ઓક્ટેન પેટ્રોલને પ્રોસેસ કરવામાં એન્જિનની મહેનત ઓછી થાય છે. જેના કારણે એન્જિન વધુ સારું પ્રદર્શન કરી શકે છે.
સામાન્ય અને વધારાના ઓક્ટેન પેટ્રોલ વચ્ચે શું તફાવત છે?
ભારતમાં સામાન્ય પેટ્રોલ 87-88 ઓક્ટેનમાં ઉપલબ્ધ છે, જ્યારે પાવર, વધારાનું પ્રીમિયમ અથવા સ્પીડ પેટ્રોલ 91 થી 94 ઓક્ટેનમાં ઉપલબ્ધ છે. ભલે સાંભળવામાં આ તફાવત માત્ર 4-5 ઓક્ટેનનો હોય, પરંતુ કાર્યક્ષમતામાં આ તફાવત વિશાળ બની જાય છે.
પાવર પેટ્રોલ પર્યાવરણનું રક્ષક છે
સામાન્ય પેટ્રોલની તુલનામાં, પાવર, સ્પીડ અથવા વધારાના પ્રીમિયમ પેટ્રોલ પર ચાલતા વાહનો ઓછા કાર્બન ઉત્સર્જન કરે છે, એટલે કે સામાન્ય પેટ્રોલની તુલનામાં પાવર પેટ્રોલ આપણા પર્યાવરણ માટે ફાયદાકારક છે.
ઝડપ અને માઇલેજ બંને માટે વધુ સારું
પાવર પેટ્રોલની બીજી વિશેષતા છે જે ઝડપી ચાલકોને આકર્ષી શકે છે. કારણ કે હાઇ ઓક્ટેન પેટ્રોલને કારણે એન્જિનને ઓછું કામ કરવું પડે છે, આ કારણે સામાન્ય પેટ્રોલની સરખામણીમાં હાઇ ઓક્ટેન પેટ્રોલથી ડ્રાઇવિંગ કરતી વખતે સ્પીડ પણ સારી રહે છે અને કાર કે બાઇકનું માઇલેજ પણ સારું રહે છે.