હોમ લોન એ એક પસંદગીનું નાણાકીય સાધન છે જે વ્યક્તિને લોન પર પ્લોટ અથવા રહેણાંક મિલકત ખરીદવાની મંજૂરી આપે છે. બેંકો અને હાઉસિંગ ફાઇનાન્સ કંપનીઓ દ્વારા આકર્ષક વ્યાજ દરે હોમ લોન આપવામાં આવે છે. બેંકો કોઈને કોઈ સ્વરૂપે હોમ લોન આપે છે. ક્યારેક ખાસ હોમ લોન યોજનાઓ પણ ઓફર કરવામાં આવે છે. ભારતમાં વિવિધ પ્રકારની હોમ લોન આપવામાં આવે છે. આવો, આપણે અહીં આની ચર્ચા કરીએ.
ભારતમાં હોમ લોનના મુખ્ય પ્રકારો
- નવી હોમ લોન – પહેલી વાર ઘર કે મિલકત ખરીદવા માંગતા લાયક ગ્રાહકોને નવી હોમ લોન આપવામાં આવે છે.
- પૂર્વ-મંજૂર હોમ લોન – બેંકો લાયક દેવાદારોને પૂર્વ-મંજૂર હોમ લોન આપે છે જ્યારે લોનની સૈદ્ધાંતિક મંજૂરી માટે તેમની ક્રેડિટ યોગ્યતા, આવક અને નાણાકીય સ્થિતિ વાજબી માનવામાં આવે છે.
- ઘર ખરીદી લોન – ઘર ખરીદી લોન ખાસ કરીને એવા ઉધાર લેનારાઓને આપવામાં આવે છે જેઓ ઘર અથવા ફ્લેટ ખરીદવા માંગે છે.
- બાંધકામ માટે હોમ લોન – જે ગ્રાહકો હાલની જમીન પર પોતાનું ઘર બનાવવા માંગે છે તેમને હોમ લોન આપવામાં આવે છે.
- પ્લોટ લોન – બેંકબજાર મુજબ, ઘર બનાવવા માટે જમીનનો ટુકડો અથવા પ્લોટ ખરીદવા માંગતા ગ્રાહકોને પ્લોટ લોન આપવામાં આવે છે.
- હોમ લોન ટોપ અપ – હોમ લોન ટોપ અપ એ મોટાભાગની બેંકો અને NBFC દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી સુવિધા છે જે હાલના ગ્રાહકોને હાલની હોમ લોન ઉપરાંત ચોક્કસ રકમ ઉધાર લેવાની મંજૂરી આપે છે.
- હોમ એક્સટેન્શન/રિનોવેશન હોમ લોન – હોમ એક્સટેન્શન અથવા રિનોવેશન માટે હોમ લોન એવા દેવાદારોને આપવામાં આવે છે જેઓ તેમના હાલના ઘર/મિલકતનું નવીનીકરણ/વિસ્તરણ કરવા માંગે છે.
- બેલેન્સ ટ્રાન્સફર હોમ લોન – વ્યક્તિઓ તેમની હોમ લોન એક બેંકમાંથી બીજી બેંકમાં ટ્રાન્સફર કરવા માટે બેલેન્સ ટ્રાન્સફર વિકલ્પનો ઉપયોગ કરી શકે છે. મોટાભાગના લોકો વધુ સારા વ્યાજ દર મેળવવા માટે આ વિકલ્પ પસંદ કરે છે.
- હોમ કન્વર્ઝન લોન – જે લોકો હોમ લોન સાથે ઘર ખરીદ્યા પછી બીજી મિલકત ખરીદવા અને તેમાં રહેવા માંગે છે તેમના માટે યોગ્ય.
- ગૃહ સુધારણા લોન – આ લોન એવા લોકોને આપવામાં આવે છે જેઓ પહેલાથી અસ્તિત્વમાં રહેલી મિલકતનું સમારકામ/સુધારણા/નવીનીકરણ કરવા માંગે છે.
- NRI માટે હોમ લોન – આ હોમ લોન દેશમાં NRI ની રહેઠાણની જરૂરિયાતો પૂરી કરે છે. આમાં PIO અને OCIનો પણ સમાવેશ થાય છે.