Business News : પીએમ નરેન્દ્ર મોદી સતત દાવો કરી રહ્યા છે કે આગામી સામાન્ય ચૂંટણી બાદ તેમની જ સરકાર ફરી સત્તામાં આવશે. તેમણે હાલમાં જ તેમની આગામી સરકારના એજન્ડા પર તમામ કેન્દ્રીય મંત્રાલયોની બેઠક પણ બોલાવી હતી. જેમાં તમામ મંત્રાલયોને આગામી પાંચ વર્ષનો રોડમેપ તૈયાર કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું.
આ સૂચનાના આધારે પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલયે આગામી પાંચ વર્ષ માટેના રોડમેપને લગભગ આખરી ઓપ આપી દીધો છે. આ રોડમેપમાં દેશના અર્થતંત્રમાં કુદરતી ગેસનો હિસ્સો વર્તમાન 7 ટકાથી વધારીને 15 ટકા કરવાનો વ્યાપક એજન્ડા છે.
જો કે પીએમ મોદી લાંબા સમયથી આ વિશે વાત કરી રહ્યા છે, પરંતુ આ સંદર્ભમાં વાસ્તવિક પ્રગતિ આગામી પાંચ વર્ષમાં જ થવાની સંભાવના છે કારણ કે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ગેસનો હિસ્સો વધુ કે ઓછો સ્થિર રહ્યો છે. આ રોડમેપનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દેશના રસોડામાં હાલના એલપીજીને PNGમાંથી શિફ્ટ કરવાનો રહેશે.
હાલમાં દેશમાં 1.2 કરોડ PNG કનેક્શન્સ છે
હાલમાં દેશમાં 1.2 કરોડ PNG કનેક્શન્સ છે, જેની સંખ્યા વર્ષ 2030 સુધીમાં વધારીને 10 કરોડ અને વર્ષ 2032 સુધીમાં 12.5 કરોડ કરવાની છે. આનો મોટો હિસ્સો બિન-શહેરી વિસ્તારોમાં હશે. મંત્રાલય વર્ષ 2025 થી 2030 દરમિયાન PNG સપ્લાય માટે જરૂરી નેટવર્કને ખૂબ જ ઝડપથી વિસ્તારવાની યોજના ધરાવે છે. આ સિવાય દેશમાં સીએનજી સ્ટેશનની વર્તમાન સંખ્યા (જાન્યુઆરી 2024 સુધી 6159) વધીને 18 હજારની આસપાસ કરવામાં આવશે.
દેશમાં સીએનજી ઉપરાંત એલએનજીનો ઇંધણ તરીકે ઉપયોગ પણ શરૂ કરવામાં આવશે. લાંબા અંતર પર માલસામાનની હેરફેર કરતી ટ્રકોમાં LNG ઇંધણનો ઉપયોગ કરવાની યોજના છે. તાજેતરમાં જ નીતિ આયોગે આ સંબંધમાં એક રિપોર્ટ તૈયાર કર્યો છે. હવે તેનો પ્રયોગ પ્રાયોગિક ધોરણે ઉપયોગ કરવામાં આવશે.
દેશના અર્થતંત્રમાં ગેસનો હિસ્સો વધારવા માટે અંદાજે 65-70 અબજ ડોલરના રોકાણની જરૂર પડશે. આનો મોટો હિસ્સો સરકારી ક્ષેત્રની કંપનીઓ કરશે. પીએમ મોદીએ તાજેતરમાં જ કહ્યું હતું કે ભારત ગેસ સપ્લાય ચેઇનને મજબૂત કરવા માટે આગામી છ વર્ષમાં $67 બિલિયનનું રોકાણ કરશે.
ભારતની અર્થવ્યવસ્થામાં ગેસનો હિસ્સો વધારવા માટે તેને લગતી માળખાકીય સુવિધાઓ પણ સમાન સ્તરે બનાવવી પડશે. ગેસના પરિવહન માટે, પાઇપલાઇન્સના રાષ્ટ્રીય નેટવર્કની જરૂર છે, જેના પર કામ ઝડપી ગતિએ ચાલી રહ્યું છે. દેશમાં 25 હજાર કિલોમીટરથી વધુ લાંબી ગેસ પાઇપલાઇન નાખવામાં આવી છે અને 11 હજાર કિલોમીટર લાંબી પાઇપલાઇન નાખવાનું કામ ચાલી રહ્યું છે. 300 ભૌગોલિક વિસ્તારોમાં સિટી ગેસ ડિસ્ટ્રિબ્યુશન નેટવર્ક નાખવાનું કામ ચાલી રહ્યું છે.
LNG ટર્મિનલની વર્તમાન ક્ષમતા વાર્ષિક 48 મિલિયન ટન છે
LNG ટર્મિનલની વર્તમાન ક્ષમતા વાર્ષિક 48 મિલિયન ટન છે, જેને વધારીને અંદાજે 68 મિલિયન ટન પ્રતિ વર્ષ કરવામાં આવશે. દેશમાં ગેસનો વપરાશ વધારવાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય આયાતી કાચા તેલ પર નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે. ભારત તેની જરૂરિયાતના 86 ટકા ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરે છે. જ્યારે ઘરેલું ગેસની જરૂરિયાતના 50 ટકા બહારથી આયાત કરવામાં આવે છે.
પરંતુ આગામી દિવસોમાં સ્થાનિક ગેસ ફિલ્ડમાંથી ઉત્પાદન વધવાની શક્યતા છે. તાજેતરમાં, કેરએજ રેટિંગ્સનો એક અહેવાલ જણાવે છે કે સ્થાનિક ઉત્પાદનમાં વધારાને કારણે, આયાતી એલએનજી પર ભારતની નિર્ભરતા વર્ષ 2024-25 પછી ઘટવા લાગશે. આ સિવાય પેટ્રોલ અને ડીઝલ જેવા ઇંધણ કરતાં ગેસનો વધુ પડતો ઉપયોગ પર્યાવરણ માટે પણ સારો છે.