આજથી શારદીય નવરાત્રીનો પ્રારંભ થયો છે, જે 12મી ઓક્ટોબરે સમાપ્ત થશે. તે જ દિવસે દુર્ગા વિસર્જન સાથે વિજયાદશમીનો તહેવાર પણ ઉજવવામાં આવશે. હિન્દુ ધર્મમાં નવરાત્રિનું વિશેષ મહત્વ છે અને તેને મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક ગણવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, નવરાત્રિ દરમિયાન, માતા દુર્ગા પૃથ્વી પર આવે છે અને ભક્તો પર તેમના વિશેષ આશીર્વાદ વરસાવે છે. માતા રાનીને પ્રસન્ન કરવા માટે ભક્તો અનેક ઉપાયો અપનાવે છે. નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે કલશની સ્થાપના અને જવ વાવવાની પરંપરા છે. તો ચાલો જાણીએ કે જવની વાવણી અમુક પદ્ધતિ અને નિયમથી કરવી જોઈએ. તેના મહત્વ વિશે પણ જાણીશું.
નવરાત્રી દરમિયાન જવ કેમ વાવવામાં આવે છે?
નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે જવ વાવવાની પરંપરા છે, જેને જુવાર અથવા ખત્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. પૂજામાં જવને સૌથી પવિત્ર ખોરાક માનવામાં આવે છે. આ વાવવાથી માતા દુર્ગા પ્રસન્ન થાય છે. આ ઉપરાંત તેને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક પણ માનવામાં આવે છે.
નવરાત્રિમાં આ પદ્ધતિથી જવ વાવો
સૌપ્રથમ સ્નાન કરીને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો અને પછી મંદિર કે પૂજા રૂમને સાફ કરો અને ગંગા જળ છાંટીને શુદ્ધ કરો. હવે, જવ વાવવા માટે, એક માટીનું વાસણ લો, તેને સાફ કરો અને ગંગા જળથી શુદ્ધ કરો. પછી સ્વચ્છ માટીનો એક સ્તર ફેલાવો અને તેના પર જવના દાણાનો એક સ્તર બનાવો અને તેને ફરીથી માટીના સ્તરથી ઢાંકી દો. માટીના વાસણના તળિયે સ્વસ્તિક બનાવો અને તેના પર વાસણ મૂકો. વાસણની ફરતે મઢી બાંધીને વાસણને સતિયા બનાવો અને ટીકા અને અક્ષત લગાવો. હવે આ પાત્રને દેવી માતાની મૂર્તિ અથવા ચિત્રની સામે રાખો. નવરાત્રિના પહેલા દિવસે આ વાસણમાં સ્વચ્છ પાણી નાખો. કન્ટેનર મુજબ જવ અને પાણીનો જથ્થો ઉમેરો.
જવની પૂજાનું મહત્વ
નવરાત્રિ દરમિયાન મા દુર્ગાની પૂજા કરતી વખતે તેની સાથે જવ એટલે કે ખેતરી દેવીની પણ પૂજા કરો. ખેત્રીને દેવી દુર્ગાની શાકુંબરીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, જે સુખ અને સમૃદ્ધિ લાવે છે. તેની પૂજાથી ઘરનું વાતાવરણ શુદ્ધ થાય છે અને સમૃદ્ધિ આવે છે.
જવ પૂજા નિયમો
વાસણના કદ પ્રમાણે જવની માત્રા લો અને તે જ માત્રામાં પાણી ઉમેરો.
નવરાત્રિના દરેક દિવસે પૂજા કર્યા પછી જવની આરતી કરો અને તેને પાણીની જેમ જળ ચઢાવો.
જવ એટલે કે ખેતરી માતાને વંદન કરો અને પરિવારના સુખ અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરો.
નવરાત્રિના છેલ્લા દિવસે પૂજા દરમિયાન થયેલી ભૂલની માફી માગતી વખતે ખેતરી માને થોડું જવ ચઢાવો.
કેટલાક જવ પરિવારના સભ્યોને આપો, કેટલાકને તિજોરીમાં રાખો અને બાકીનાને સ્વચ્છ પાણી, નદી, તળાવ વગેરેમાં ડૂબાડી દો.