છેલ્લા 10 વર્ષમાં ડાયાબિટીસના દર્દીઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. ભારતમાં ડાયાબિટીસના દર્દીઓની સંખ્યા ખૂબ વધારે છે. આનું કારણ બગડતી જીવનશૈલી હોવાનું માનવામાં આવે છે. ડાયાબિટીસ બે પ્રકારના હોય છે. ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસ અને ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ. હવે તમારે સમજવાની જરૂર છે કે ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસ અને ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ વચ્ચે શું તફાવત છે અને તેના કારણો શું છે?
ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસ શું છે?
ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસ એક ક્રોનિક રોગ છે. આમાં, સ્વાદુપિંડમાં ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા કોષો નાશ પામે છે. જેના કારણે શરીર ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરવામાં અસમર્થ બની જાય છે. ઇન્સ્યુલિન એક હોર્મોન છે જે તમારા શરીરના કોષોને ઉર્જા માટે ગ્લુકોઝનો ઉપયોગ કરવામાં મદદ કરે છે. શરીરને ગ્લુકોઝ તમે જે ખોરાક લો છો તેમાંથી મળે છે. ઇન્સ્યુલિનનું કામ લોહીમાંથી ગ્લુકોઝને તમારા શરીરના કોષો સુધી પહોંચાડવાનું છે. જ્યારે કોષોમાં પૂરતું ગ્લુકોઝ હોય છે, ત્યારે તમારા યકૃત અને સ્નાયુ પેશીઓ ગ્લાયકોજેન તરીકે વધારાનું ગ્લુકોઝ સંગ્રહિત કરે છે. જેનો ઉપયોગ શરીર ઉર્જા માટે કરે છે.
ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસમાં, ઇન્સ્યુલિનના અભાવને કારણે તમારું શરીર ગ્લુકોઝનો સંગ્રહ કરી શકતું નથી. ખાવાથી મળતું ગ્લુકોઝ તમારા કોષોમાં પ્રવેશી શકતું નથી, જેના કારણે લોહીમાં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે. લોહીમાં ગ્લુકોઝનું વધુ પડતું પ્રમાણ અનેક રોગોનું જોખમ વધારે છે.
ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ શું છે?
જ્યારે પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસમાં કોષો ઇન્સ્યુલિન પ્રત્યે યોગ્ય રીતે પ્રતિક્રિયા આપતા નથી. પૂરતા પ્રમાણમાં હોર્મોનનું સ્તર હોવા છતાં, શરીર લોહીમાંથી ગ્લુકોઝને કોષોમાં ખસેડવા માટે સંઘર્ષ કરે છે. આખરે, શરીર પૂરતું ઇન્સ્યુલિન બનાવવાનું બંધ કરી શકે છે. ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ લાંબા ગાળે ખતરનાક બની શકે છે.
કયા વય જૂથના લોકોને ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસ થવાનું જોખમ છે?
ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસનું જોખમ મોટે ભાગે નાની ઉંમરમાં જોવા મળે છે. 4 થી 7 વર્ષ અને 10 થી 14 વર્ષની વયના યુવાનોમાં ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસનું જોખમ સૌથી વધુ છે. જો આપણે તેના કારણો વિશે વાત કરીએ, તો આનુવંશિકતાનો અર્થ એ છે કે પરિવારમાં કોઈને ડાયાબિટીસ છે, વાયરસના સંપર્કમાં આવવું અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં, પર્યાવરણીય પરિબળો પણ સામે આવે છે. ઘણા અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઠંડા સ્થળોએ રહેતા લોકોને ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસનું જોખમ વધારે હોય છે.
- ટાઇપ 1 ડાયાબિટીસના લક્ષણો
- વારંવાર પેશાબ કરવો
- ખૂબ તરસ લાગવી
- વધુ ભૂખ લાગવી
- ઈજામાંથી સાજા થવામાં નિષ્ફળતા
- આંખોની દૃષ્ટિ ઘટવી.
- થાક અને નબળાઈ અનુભવવી
- કોઈ દેખીતા કારણ વગર વજન ઘટાડવું