જમીન, મકાન, દુકાન, ફ્લેટ વગેરેની ખરીદીમાં સ્ટેમ્પ ડ્યુટીનો મોટો બોજ હોય છે. ખરીદનારને લાખો રૂપિયા સ્ટેમ્પ ડ્યુટી તરીકે ચૂકવવા પડે છે. તમને જણાવી દઈએ કે મિલકતની ખરીદી, વેચાણ અથવા ટ્રાન્સફર પર સ્ટેમ્પ ડ્યુટી લાગુ પડે છે. આ કર રાજ્ય સરકાર દ્વારા વસૂલવામાં આવે છે. સ્ટેમ્પ ડ્યુટી મિલકતના બજાર મૂલ્ય અથવા વ્યવહાર મૂલ્ય (જે વધારે હોય તે) પર વસૂલવામાં આવે છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે શું સ્ટેમ્પ ડ્યુટીનો બોજ કાયદેસર રીતે ઘટાડી શકાય છે. જવાબ બિલકુલ છે! અમે તમને મિલકત નોંધણીમાં સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ખર્ચ ઘટાડવાની ઘણી રીતો જણાવી રહ્યા છીએ. ચાલો તે પદ્ધતિઓ જાણીએ.
પત્નીને સંયુક્ત માલિકી આપો
જો તમે મિલકત ખરીદી પર સ્ટેમ્પ ડ્યુટી બચાવવા માંગતા હો, તો તમારી પત્નીને સંયુક્ત માલિક બનાવો. તમારી પત્ની ઉપરાંત, તમે તમારી માતા અથવા અન્ય કોઈ મહિલા સાથે સંયુક્ત માલિકી બનાવીને પણ કર બચાવી શકો છો. ઘણા ભારતીય રાજ્યો મહિલા ખરીદદારો પાસેથી ઓછી સ્ટેમ્પ ડ્યુટી વસૂલ કરે છે. ઉદાહરણ તરીકે, દિલ્હીમાં, સ્ત્રીઓ ફક્ત ચાર ટકા સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચૂકવે છે, જ્યારે પુરુષો છ ટકા સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ચૂકવે છે. મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણા જેવા રાજ્યોમાં પણ આવી જ છૂટછાટો અસ્તિત્વમાં છે.
મિલકતની યોગ્ય કિંમત નક્કી કરો
ક્યારેક મિલકતની કિંમત બજાર કિંમત કરતા ઓછી હોય છે, પરંતુ સોદો વધુ રકમમાં થાય છે. સરકારી માર્ગદર્શિકા મૂલ્ય અને બજાર મૂલ્યની તુલના કરીને યોગ્ય મૂલ્યાંકન કરાવો. આમ કરવાથી તમે સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં બચત કરી શકશો. જોકે, આ માટે તમારે પુરાવા આપવા પડશે. ખરીદનારએ સાબિતી રજૂ કરવી પડશે કે મિલકતનું બજાર મૂલ્ય સર્કલ રેટ કરતા ઓછું છે. આ પછી, જો કલેક્ટરને બજાર મૂલ્ય સર્કલ રેટ કરતા ઓછું જણાય, તો સ્ટેમ્પ ડ્યુટી ઘટાડવામાં આવશે.
કર મુક્તિનો દાવો કરો
ભારતમાં, આવકવેરા કાયદાની કલમ 80C હેઠળ, વ્યક્તિઓ અને હિન્દુ અવિભાજિત પરિવારો (HUF) સ્ટેમ્પ ડ્યુટી અને નોંધણી શુલ્ક સહિત રહેણાંક મિલકતની ખરીદી સંબંધિત ખર્ચ માટે 1.5 લાખ રૂપિયા સુધીની કપાતનો દાવો કરી શકે છે. આ કપાત ફક્ત તે નાણાકીય વર્ષમાં લાગુ પડે છે જ્યારે વાસ્તવિક ચુકવણી કરવામાં આવે છે. એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે આ લાભ ફક્ત નવી રહેણાંક મિલકતો માટે જ ઉપલબ્ધ છે, જૂની કે વાણિજ્યિક મિલકતો માટે નહીં.
પોષણક્ષમ મિલકત ખરીદો
તમે સસ્તી મિલકત ખરીદીને સ્ટેમ્પ ડ્યુટી પર ઘણી બચત કરી શકો છો. ઘણી રાજ્ય સરકારો પોસાય તેવા મકાનો પર ડિસ્કાઉન્ટ આપે છે. ઉદાહરણ તરીકે, દિલ્હી એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ સ્કીમ હેઠળ 45 લાખ રૂપિયા સુધીના ફ્લેટ ખરીદનારા પહેલી વાર ઘર ખરીદનારાઓને સ્ટેમ્પ ડ્યુટીમાં સંપૂર્ણ માફી આપે છે. તેવી જ રીતે, મહારાષ્ટ્ર મુંબઈ મેટ્રોપોલિટન ક્ષેત્રમાં રૂ. ૩૫ લાખથી વધુ કિંમતના ઘરો અને અન્ય રાજ્ય સ્થળોએ રૂ. ૩૦ લાખથી વધુ કિંમતના ઘરો માટે સ્ટેમ્પ ડ્યુટી પર સંપૂર્ણ મુક્તિ આપે છે.