સમગ્ર વિશ્વમાં હિન્દીનું મહત્વ વધારવા માટે, દર વર્ષે 10 જાન્યુઆરીને વિશ્વ હિન્દી દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ૧૦ જાન્યુઆરી, ૨૦૦૬ ના રોજ, દેશના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહે પહેલી વાર વિશ્વ હિન્દી દિવસ ઉજવ્યો. ત્યારથી, દર વર્ષે 10 જાન્યુઆરીએ વિશ્વ હિન્દી દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે વિશ્વ હિન્દી દિવસની થીમ ‘એકતા અને સાંસ્કૃતિક ગૌરવનો વૈશ્વિક અવાજ’ રાખવામાં આવી છે. દર વર્ષે ૧૪ સપ્ટેમ્બરને રાષ્ટ્રીય હિન્દી દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
બિહારને સત્તાવાર ભાષાનો દરજ્જો આપ્યો
બિહાર હિન્દીને સત્તાવાર ભાષાનો દરજ્જો આપનાર પ્રથમ રાજ્ય હતું. બિહારે ઉર્દૂને હિન્દીથી બદલીને તેને સત્તાવાર ભાષાનો દરજ્જો આપ્યો. આ રીતે, બિહાર હિન્દી અપનાવનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું. બિહાર પછી, ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, મધ્ય પ્રદેશ, હિમાચલ પ્રદેશ વગેરે રાજ્યોએ પણ આ પગલું ભર્યું.
વિશ્વની ત્રીજી સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા
વિશ્વની 20 સૌથી વધુ બોલાતી ભાષાઓમાં હિન્દી ત્રીજા ક્રમે છે. વર્લ્ડ લેંગ્વેજ ડેટાબેઝ, એથનોલોગની 22મી આવૃત્તિમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે વિશ્વભરમાં સૌથી વધુ બોલાતી 20 ભાષાઓમાં હિન્દી ત્રીજા ક્રમે છે. વિશ્વમાં સૌથી વધુ બોલાતી ભાષા અંગ્રેજી છે, ત્યારબાદ ચીનની મેન્ડરિન ભાષા આવે છે.
સરળ, સ્પષ્ટ અને સાહજિક
હિન્દી ભાષાને વિશ્વની સૌથી સરળ, સ્પષ્ટ અને કુદરતી ભાષા માનવામાં આવે છે. આ ભાષામાં વ્યાકરણથી લઈને ઉચ્ચારણ સુધી બધું જ સ્પષ્ટ છે. આ જ કારણ છે કે અન્ય ભાષાઓની તુલનામાં હિન્દી શીખવું ખૂબ સરળ માનવામાં આવે છે.
હિન્દી ભાષા સાથે સંબંધિત કેટલીક રસપ્રદ વાતો
- હિન્દી શબ્દ ફારસી શબ્દ હિન્દુ પરથી આવ્યો છે, જેનો અર્થ પવિત્ર નદીઓની ભૂમિ થાય છે. એવી પણ માન્યતા છે કે સિંધુ નદીની નજીક અસ્તિત્વ ધરાવતી સભ્યતાને કારણે, તે પ્રદેશના લોકો હિન્દુ તરીકે ઓળખાયા અને તેમની ભાષા હિન્દી તરીકે ઓળખાઈ.
- વર્ષ 2017 માં, ઓક્સફર્ડ ડિક્શનરીમાં પહેલીવાર મોટા દિવસ, બાળક, સારા, સૂર્ય નમસ્કાર જેવા હિન્દી શબ્દોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો.
- યોગ, અવતાર, લૂંટ, જંગલ, કર્મ, શેમ્પૂ, ઠગ, ગુરુ વગેરે જેવા અંગ્રેજી શબ્દો હિન્દીમાંથી ઉધાર લેવામાં આવ્યા છે.
- હિન્દી નેપાળ, અમેરિકા, બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન, જર્મની, બ્રિટન, યુએઈ, દક્ષિણ આફ્રિકા, યુગાન્ડા, સુરીનામ, મોરેશિયસ, ત્રિનિદાદ, સુરીનામ જેવા દેશોમાં પણ બોલાય છે.
- ફીજીમાં હિન્દીને સત્તાવાર ભાષાનો દરજ્જો છે. અહીંની હિન્દી ભાષા અવધી, ભોજપુરી અને અન્ય બોલીઓનું મિશ્રણ છે. તેને ફિજીયન હિન્દી કહેવામાં આવે છે.
- હિન્દીની સૌથી મોટી વિશેષતા – આ ભાષા બધા સમુદાયો અને સંસ્કૃતિઓને એક સાથે જોડે છે. હિન્દીમાં વાતચીત કરીને આપણે આપણી સંસ્કૃતિ, પરંપરાઓ અને મૂલ્યોને સરળતાથી વ્યક્ત કરી શકીએ છીએ.