શુક્રવારે કેન્દ્રીય નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ સાથેની પ્રિ-બજેટ મીટિંગમાં, રાજ્યોના નાણા પ્રધાનોએ 50 વર્ષની વ્યાજમુક્ત લોન યોજના હેઠળ વધુ ભંડોળની માંગ કરી હતી. સીતારમણે તેમના નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે સ્વસ્થ મેક્રોઇકોનોમિક વાતાવરણ, વેરા વસૂલાતમાં ઝડપી અને કાર્યક્ષમતાને કારણે 15માં નાણાં પંચ હેઠળ છેલ્લા 45 મહિનામાં રાજ્યોને ટ્રાન્સફર કરવામાં આવેલી રકમ 14માં નાણાં પંચ હેઠળ 60 મહિનામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવેલી રકમ કરતાં વધુ છે. “કેન્દ્રીય નાણા પ્રધાને મૂડી રોકાણ માટે રાજ્યોને વિશેષ સહાય માટેની યોજનાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો, જેની જાહેરાત પ્રથમ વખત કેન્દ્રીય બજેટ 2020-21માં કરવામાં આવી હતી,” એક સત્તાવાર નિવેદનમાં જણાવાયું હતું. તેને રાજ્યો તરફથી ખૂબ જ સારો પ્રતિસાદ મળ્યો છે.
પંજાબ અને કેરળએ ઉધાર લેવામાં રાહતની માંગ કરી હતી
આ માહિતી આપતાં સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે પંજાબ અને કેરળ જેવા આર્થિક રીતે તણાવગ્રસ્ત રાજ્યોએ પણ વિશેષ પેકેજ અને ઉધાર લેવામાં રાહતની માગણી કરી હતી. રાજ્યોએ નાણાકીય પ્રવૃત્તિઓને ટેકો આપવા માટે કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી જલ જીવન મિશન હેઠળ ઉચ્ચ ઉધાર મર્યાદા તેમજ વધારાના ભંડોળની માંગ કરી હતી. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, મહારાષ્ટ્રે ‘મુખ્યમંત્રી મારી લડકી બહુન યોજના’ માટે ભંડોળ માંગ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય દ્વારા 50-50 ટકા ખર્ચની વહેંચણી સાથે કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત યોજના (CSS) શરૂ કરવામાં આવે.
સામાન્ય બજેટ 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ કરવામાં આવશે
નાણાકીય વર્ષ 2025-26નું સામાન્ય બજેટ 1 ફેબ્રુઆરી, 2025 ના રોજ સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવશે. આ સંદર્ભે પરામર્શ માટે આયોજિત બેઠકમાં સીતારમણ સાથે તમામ રાજ્યોના નાણા મંત્રીઓએ ભાગ લીધો હતો. સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ઘણા રાજ્યોએ 50 વર્ષની વ્યાજમુક્ત લોન યોજના માટે ફાળવણી વધારવાની માંગ કરી હતી. તેમણે આ કેટેગરી હેઠળ કેપિટલ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ (એસએએસસીઆઇ) યોજના માટે વિશેષ સહાયતામાં વધુ સુગમતા માટે પણ વિનંતી કરી હતી. માર્ગ અને રેલ માળખાના સંદર્ભમાં, રાજ્યોએ માર્ગ વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ અને રેલવે પ્રોજેક્ટ્સની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું. તેમણે માન્યતા પ્રાપ્ત સામાજિક આરોગ્ય કાર્યકરો (આશા)ને આપવામાં આવતા માનદ વેતનમાં વધારો કરવાની પણ માંગ કરી હતી.
આપત્તિ રાહત માટે વધુ ભંડોળ પ્રાપ્ત થયું
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે કેટલાક રાજ્યોએ કેન્દ્ર સરકારને પ્રોજેક્ટ માટે જમીન સંપાદન ખર્ચનો મોટો હિસ્સો ઉઠાવવા જણાવ્યું હતું. તેમણે ધ્યાન દોર્યું હતું કે રાજ્યોએ આપત્તિ રાહત માટે વધારાના ભંડોળની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો અને સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર રિસ્પોન્સ ફંડ (SDRF) માટે વધુ ફાળવણી માટે દબાણ કર્યું હતું. કેરળના નાણા પ્રધાન કેએન બાલગોપાલે જણાવ્યું હતું કે સરકારી ખર્ચ પર નિયંત્રણો લાદવાથી પ્રાપ્ત થયેલ રાજકોષીય એકત્રીકરણના ઇચ્છનીય પરિણામો નહીં આવે.