કર્કની ઉષ્ણકટિબંધ પર સ્થિત ગુજરાતમાં દેશનો પ્રથમ આવો સાયન્સ પાર્ક બનાવવામાં આવ્યો છે. જાન્યુઆરી 2025માં મકરસક્રાંતિના અવસર પર આ પાર્ક સામાન્ય લોકો માટે ખોલવામાં આવશે. ઉદ્યાન બનાવવાનો હેતુ સામાન્ય લોકોને કર્કની ઉષ્ણકટિબંધ સાથેના વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધાંતોની સમજ આપવાનો અને આવનારી પેઢીને વિજ્ઞાન તરફ પ્રેરિત કરવાનો છે.
મળતી માહિતી મુજબ સાબરકાંઠાના સલાલા ગામમાં 1.5 એકરમાં સાયન્સ પાર્ક બનાવવામાં આવ્યો છે અને તેના માટે કુલ 17 જિલ્લામાંથી જમીન સંપાદિત કરવામાં આવી છે. આ સાયન્સ પાર્કમાં 25 મીટર ઉંચો અને 8 ફૂટ પહોળો ટાવર પણ બનાવવામાં આવ્યો છે, જેની ડિઝાઇન ખૂબ જ અલગ અને આકર્ષક છે.
રાશિચક્ર અને કેલેન્ડર વિશેની માહિતી ત્રણ ભાષાઓમાં ઉપલબ્ધ હશે.
પાર્કમાં સૌર ઘડિયાળ (સૂર્ય આધારિત ઘડિયાળ) બનાવવામાં આવી છે. અહીં આવનારા લોકો 12 રાશિઓ અને કેલેન્ડર વિશે ગુજરાતી, હિન્દી અને અંગ્રેજી ભાષાઓમાં માહિતી મેળવી શકશે. આ માટે ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ ડોક્યુમેન્ટરી પણ ઉપલબ્ધ હશે. આ સિવાય પાર્કમાં 800 ચોરસ મીટર વિસ્તારમાં એન્જિનિયરિંગ, લાઇફ સાયન્સ, ભૌતિક અને ભૌગોલિક ગેલેરીઓ બનાવવામાં આવી છે. ઉપરાંત ઓડિટોરિયમ, એમ્ફી થિયેટર અને પ્લેટોરિયમની પણ સુવિધા છે.
કર્કનું રેખા 18 દેશોમાંથી પસાર થાય છે.
તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે કર્કનું ઉષ્ણકટિબંધ વિશ્વના કુલ 18 દેશોમાંથી પસાર થાય છે. આ દેશો છેઃ ભારત, મેક્સિકો, અલ્જેરિયા, માલી, મોરિટાનિયા, ઇજિપ્ત, નાઇજર, યુએઇ, બહામાસ, તાઇવાન, ઓમાન, ચાડ, ચીન, બાંગ્લાદેશ, મોરોક્કો, સાઉદી અરેબિયા અને લિબિયા. ભારતમાં, કર્કનું ઉષ્ણકટિબંધ આઠ કેન્દ્રીય રાજ્યોમાંથી પસાર થાય છે: છત્તીસગઢ, ગુજરાત, રાજસ્થાન, મધ્ય પ્રદેશ, ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ, ત્રિપુરા અને મિઝોરમ. પ્રમાણભૂત સમયરેખા છત્તીસગઢ, મધ્યપ્રદેશ, ઓડિશા, ઉત્તર પ્રદેશ અને આંધ્ર પ્રદેશમાંથી પસાર થાય છે.
કર્ક અને પ્રમાણભૂત સમયરેખા શું છે?
કર્કનું ઉષ્ણકટિબંધ પૃથ્વીની પાંચ મુખ્ય અક્ષાંશ રેખાઓમાંથી એક છે, જે સૂર્યની સ્થિતિ દર્શાવે છે અને તેના આધારે ભૌગોલિક ફેરફારોની ગણતરી કરવામાં આવે છે. તે જ સમયે, ભારતનો સમય ભારતીય માનક સમય રેખા દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે, અને આ રેખા ભારતને પૃથ્વીના નકશા પર બે સમાન ભાગોમાં વહેંચે છે.
કર્કના રેખા પાસે હોય છે વધુ ગરમી
કર્કના ઉષ્ણકટિબંધની નજીક, સૂર્યના કિરણો સીધા પૃથ્વીની સપાટી પર પડે છે, જેના કારણે વધુ ઊર્જા સંચિત થાય છે અને તાપમાન વધે છે. કારણ કે પૃથ્વી તેની ધરી પર 23°30` તરફ નમેલી છે અને કર્કનું વિષુવવૃત્ત સૂર્યની તેની સૌથી નજીકની સ્થિતિમાં આવે છે, તેના કારણે કર્કની ઉષ્ણકટિબંધ હેઠળ આવતા દેશો અને રાજ્યોમાં વધુ ગરમી હોય છે.
આ યોજના હેઠળ સરકાર દેશમાં કર્કની ઉષ્ણકટિબંધમાંથી પસાર થતા રાજ્યોમાં આવા પાર્ક બનાવશે, જેનો હેતુ એસ્ટ્રો અને એસ્ટ્રોનોમી સાથે જોડાયેલી ઘટનાઓને સામાન્ય લોકો સુધી પહોંચાડવાનો છે.