ધનતેરસ અને દિવાળી પર સોનાની ખરીદી એ ભારતમાં જૂની પરંપરા છે. સોનું સ્ત્રીના મેકઅપમાં માત્ર સુંદરતા જ નથી વધારતું, આ સિવાય ખરાબ સમયમાં પણ તે ખૂબ જ ઉપયોગી છે. સોનાને ભારતમાં કટોકટીનો સાથી અને બીજો વીમો પણ કહેવામાં આવે છે. તેથી જ લોકોને સોના પ્રત્યે ખૂબ લગાવ છે. જો તમે પણ આ ધનતેરસ અને દિવાળી પર સોનાના આભૂષણો કે સિક્કા ખરીદવાનું વિચારી રહ્યા છો તો પહેલા જાણી લો કે કેટલો ટેક્સ ભરવો પડશે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે સોનાના આભૂષણો ખરીદતી વખતે અને વેચતી વખતે પણ ટેક્સ લાગે છે.
સોનાના દાગીના પર ટેક્સ નિયમો
સોના પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન્સ (LTCG) અને શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન્સ (STCG) ચૂકવવા પડે છે. બજેટ 2024માં સોના પર LTCG 20% થી ઘટાડીને 12.5% કરવામાં આવ્યો છે. તેથી જો તમે સોનાને બે વર્ષ સુધી રાખ્યા પછી વેચો છો, તો તમારે નફા પર 12.5% LTCG ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. જો કે, બજેટ 2024એ સોનાના રોકાણ પરના ઇન્ડેક્સેશનને દૂર કરી દીધું છે. આથી તમને હવે LTCG પર લાગુ થતા ઈન્ડેક્સેશન લાભો મળશે નહીં. બજેટ 2024 પછી ભૌતિક સોના માટે, STCG માટે હોલ્ડિંગનો સમયગાળો ત્રણ વર્ષથી ઘટાડીને બે વર્ષ કરવામાં આવ્યો છે.
ગોલ્ડ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ પર ટેક્સ
બજેટ 2024 પછી કેપિટલ ગેઇન ટેક્સના નિયમોમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા હતા. નવા નિયમ મુજબ, નવા નિયમમાં ટૂંકા ગાળાના મૂડી લાભ માટે હોલ્ડિંગ અવધિમાં ઘટાડો થશે, પરંતુ ટેક્સના દરમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં. 1 એપ્રિલ, 2023 અને માર્ચ 31, 2025 વચ્ચે ખરીદેલ સોનાના મ્યુચ્યુઅલ ફંડના એકમો માટે, હોલ્ડિંગ સમયગાળાને ધ્યાનમાં લીધા વિના, નફો કરપાત્ર આવકમાં ઉમેરવામાં આવશે અને આવકવેરા સ્લેબ મુજબ કર લાદવામાં આવશે.
ગોલ્ડ ઇટીએફ
જો તમે ગોલ્ડ ETF ખરીદો છો, તો નફો કરપાત્ર આવકમાં ઉમેરવામાં આવશે અને લાગુ સ્લેબ દરો (હોલ્ડિંગ સમયગાળાને ધ્યાનમાં લીધા વિના) પર ટેક્સ લાગશે. યાદ રાખો કે જો તમે 31 માર્ચ, 2025 પછી ગોલ્ડ ETF ખરીદો છો અને 12 મહિના પછી વેચો છો, તો નફા પર ઇન્ડેક્સેશન લાભો વિના 12.5% ટેક્સ લાગશે.
સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ
જ્યારે તમે મેચ્યોરિટી પર ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) ને સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ (SGB) વેચો છો ત્યારે કોઈ STCG અથવા LTCG ચાર્જ કરવામાં આવતો નથી. બજેટ 2024 પછી આ નિયમમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. જો બોન્ડ ત્રણ વર્ષની અંદર વેચવામાં આવ્યા હતા, તો નફો કરપાત્ર આવકમાં ઉમેરવામાં આવ્યો હતો અને લાગુ આવકવેરા સ્લેબ દરો પર કર લાદવામાં આવ્યો હતો.
સોનાના દાગીના વેચતી વખતે
સોનાના દાગીના વેચતી વખતે વસૂલવામાં આવતો ટેક્સ તમે તેને કેટલા સમય સુધી તમારી પાસે રાખ્યો છે તેના પર નિર્ભર કરે છે. તેનું વેચાણ કરતી વખતે શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન અથવા લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈનના આધારે ટેક્સ લાદવામાં આવે છે.
ભેટ તરીકે મળેલા સોના પર ટેક્સ
લોકો ધનતેરસ અથવા દિવાળી પર તેમના સંબંધીઓ, મિત્રો અને નજીકના લોકોને સોનું અથવા ઘરેણાં ભેટમાં આપે છે. જો તમે પરિવાર અથવા સંબંધીઓ પાસેથી ભેટ તરીકે સોનું મેળવી રહ્યા છો, તો તમે તેના પર આવકવેરામાં છૂટ મેળવી શકો છો. જો તમને કોઈ અન્ય વ્યક્તિ તરફથી 50,000 રૂપિયાથી વધુની કિંમતનું સોનું ગિફ્ટ મળે છે, તો તમારે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. આ આવક કરપાત્ર રહેશે કારણ કે તે અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવક તરીકે ગણવામાં આવશે.