પ્રારંભિક પબ્લિક ઓફરિંગ (IPO) માર્કેટ આ વર્ષે દિવાળીની આસપાસ ખૂબ જ વ્યસ્ત રહેશે. ઓક્ટોબરના અંતથી નવેમ્બરની શરૂઆત સુધી, 50,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુના IPO બજારમાં આવવાની તૈયારીમાં છે.
જાણીતી ઓટોમોબાઈલ કંપની હ્યુન્ડાઈ મોટર ઈન્ડિયા રૂ. 25,000 કરોડથી વધુનો આઈપીઓ લોન્ચ કરવા જઈ રહી છે, જે ભારતનો અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો આઈપીઓ માનવામાં આવે છે. આ સાથે ફૂડ ડિલિવરી કંપની સ્વિગી રૂ. 11,600 કરોડનો IPO અને રૂ. 10,000 કરોડનો NTPC ગ્રીન IPO લાવવાની તૈયારી કરી રહી છે.
આ ત્રણ મોટા IPO ઉપરાંત, શાપૂરજી પલોનજી ગ્રુપની કંપની Afcon ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર લગભગ રૂ. 6,500 કરોડનો IPO લાવી શકે છે અને Vaari Energies રૂ. 7,500 કરોડનો IPO લાવી શકે છે. જો આ મોટા મુદ્દાઓ સફળ થશે તો વૈશ્વિક બજારમાં ભારતનું વર્ચસ્વ વધુ વધશે. આ પછી, ઘણી અન્ય કંપનીઓ પણ ભારતીય બજારમાં સૂચિબદ્ધ થવા માટે આગળ વધી શકે છે કારણ કે અહીંનું મૂલ્યાંકન વિશ્વના તમામ બજારો કરતા વધારે છે.
બજારના નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ઈક્વિટી મૂડી વધારવાના સંદર્ભમાં આ વર્ષ સ્થાનિક બજાર માટે રેકોર્ડ વર્ષ સાબિત થઈ શકે છે. 2024 માં, 63 કંપનીઓએ તેમના IPO દ્વારા રૂ. 64,559 કરોડ એકત્ર કર્યા છે અને જો કતારમાં રહેલા IPO પણ માર્કેટમાં આવશે, તો ઇશ્યૂ દ્વારા રૂ. 1.2 લાખ કરોડથી વધુ મૂડી એકત્ર થશે, જે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો આંકડો હશે. IPOની સંખ્યાની દૃષ્ટિએ પણ આ વર્ષ 2007 પછીનું શ્રેષ્ઠ વર્ષ સાબિત થઈ શકે છે. 2007માં 100 અંક બજારમાં આવ્યા હતા.
દક્ષિણ કોરિયન કંપની હ્યુન્ડાઈ મોટર્સના ભારતીય યુનિટને IPO માટે નિયમનકારી મંજૂરી મળી ગઈ છે. સોફ્ટબેંક સમર્થિત સ્વિગીને પણ રેગ્યુલેટરની લીલી ઝંડી મળી ગઈ છે.
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે બેન્કર્સ આ કંપનીઓનું મૂલ્યાંકન નક્કી કરવા માટે સંભવિત રોકાણકારો સાથે વાત કરી રહ્યા છે, ત્યારબાદ જ તેમના IPOનું કદ નક્કી કરવામાં આવશે. APTPC ગ્રીન એનર્જીએ, જે સંપૂર્ણ રીતે રાજ્યની માલિકીની એનટીપીસીની છે, તેણે ગયા અઠવાડિયે સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી) પાસે IPO ડ્રાફ્ટ (DRHP) ફાઈલ કર્યો છે. કંપની રેગ્યુલેટરને IPOને વહેલી મંજૂરી આપવા વિનંતી કરી રહી છે જેથી આવતા મહિને બજારમાં આ ઇશ્યૂ લોન્ચ કરી શકાય.
SBI કેપિટલ માર્કેટ્સના ગ્રૂપ હેડ (ઇક્વિટી કેપિટલ માર્કેટ્સ)એ જણાવ્યું હતું કે, ‘હ્યુન્ડાઇનો IPO દર્શાવે છે કે વધુ MNCs તેમના ભારતીય એકમોને સૂચિબદ્ધ કરવા માગે છે, જ્યારે અગાઉ ભારતીય કંપનીઓ સારા મૂલ્યાંકનની શોધમાં વિદેશમાં લિસ્ટ કરતી હતી.’
મારુતિ સુઝુકીએ 2003માં IPO લૉન્ચ કર્યો હતો અને તે પછી Hyundai Motor India IPO લૉન્ચ કરનારી બીજી કંપની બની રહી છે. ભારતના બજારનો પણ નોંધપાત્ર વિકાસ થયો છે અને તે વિશ્વના સૌથી મોટા ઇક્વિટી બજારોમાંનું એક બની ગયું છે.
બેન્કર્સે જણાવ્યું હતું કે સંસ્થાકીય અને છૂટક રોકાણકારો બંનેની મજબૂત માંગે કંપનીઓને બજારમાં વધુ સારા મૂલ્યાંકન મેળવવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા છે. સ્થાનિક અને વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો અથવા છૂટક રોકાણકારો તરફથી બજારમાં ઘણું રોકાણ આવી રહ્યું છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં પણ ઘણા પૈસા હોય છે, જેનું રોકાણ કરવું જરૂરી છે.
2024માં અત્યાર સુધીમાં સ્થાનિક સંસ્થાકીય રોકાણકારોએ રૂ. 3.23 લાખ કરોડની ચોખ્ખી ખરીદી કરી છે. વિદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારોએ રૂ. 92,345 કરોડના શેર ખરીદ્યા છે. BSE IPO ઇન્ડેક્સ, જે નવી લિસ્ટેડ કંપનીઓને માપે છે, તે આ વર્ષે 31.3 ટકા વધ્યો છે, જ્યારે સેન્સેક્સ આ સમયગાળા દરમિયાન 17.5 ટકા વધ્યો છે.
સ્વિગીનો આઈપીઓ ત્યારે આવી રહ્યો છે જ્યારે ઈ-કોમર્સ ક્ષેત્રની કંપનીઓ નફો કમાવવા પર ભાર આપી રહી છે. એનટીપીસી ગ્રીનનો આઈપીઓ દર્શાવે છે કે અમે ઝડપથી રિન્યુએબલ એનર્જી તરફ આગળ વધી રહ્યા છીએ. એક બેંકરે નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, ‘આગામી મહિનામાં રિન્યુએબલ એનર્જી સેક્ટરની ઘણી વધુ કંપનીઓ બજારમાં પ્રવેશી શકે છે. અંકોની કતાર લાંબી છે અને આવનારું વર્ષ વધુ રોમાંચક રહેવાનું છે.