સ્તનપાન કરાવતી વખતે માતાઓએ આ બાબતનું ખાસ ધ્યાન રાખવું

વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહ 2024 દર વર્ષે સમગ્ર વિશ્વમાં 1 થી 7 ઓગસ્ટ દરમિયાન ઉજવવામાં આવે છે. આ સપ્તાહ ઉજવવા પાછળનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય મહિલાઓને સ્તનપાન અંગે જાગૃત કરવાનો અને માતા અને બાળક માટે સ્તનપાનના ફાયદાઓ વિશે જણાવવાનો છે. તમને જણાવી દઈએ કે, દર વર્ષે વર્લ્ડ બ્રેસ્ટફીડિંગ વીક 2024ની ઉજવણી માટે એક ખાસ થીમ રાખવામાં આવે છે. આ વર્ષની થીમ ‘કલોઝિંગ ધ ગેપ – બ્રેસ્ટફીડિંગ સપોર્ટ ફોર ઓલ’ છે. જેનો મતલબ એ છે કે લોકોને સ્તનપાન અંગે એટલી જાગૃતિ કેળવવી જોઈએ કે કોઈ પણ માતાને તેના બાળકને ખવડાવવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન પડે.

સ્તનપાન એ માતા અને બાળક વચ્ચેના ઊંડા સંબંધનું પ્રતીક છે. માતાના દૂધમાં ઘણા પોષક તત્વો હોય છે જે નવજાત શિશુના વિકાસમાં મદદરૂપ થાય છે. બીજી તરફ, ઘણા સંશોધનોમાં એ પણ સામે આવ્યું છે કે જે મહિલાઓ પોતાના બાળકોને નિયમિતપણે સ્તનપાન કરાવે છે તેમાં સ્તન કેન્સરનું જોખમ ઓછું થઈ જાય છે. સ્તનપાનથી માતા અને બાળક બંનેના સ્વાસ્થ્યને ફાયદો થાય છે. મોટાભાગની સ્ત્રીઓ આ જાણે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે દરેક માતાએ પોતાના બાળકને સ્તનપાન કરાવતી વખતે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ સાવચેતી રાખવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જેમાં સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખવું સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. સ્તનપાન દરમિયાન સ્વચ્છતાનો અભાવ બાળક અને માતા બંનેના સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. વિશ્વ સ્તનપાન સપ્તાહ 2024 ના વિશેષ અવસરે, આર્ટેમિસ હોસ્પિટલ (ગુરુગ્રામ) દ્વારા ડેફોડિલ્સ ખાતે પ્રસૂતિશાસ્ત્રી અને સ્ત્રીરોગ નિષ્ણાત ડૉ. રેણુ સહગલ પાસેથી જાણીએ કે માતાએ બાળકને સ્તનપાન કરાવતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.

સ્તનપાન કરાવતી વખતે સ્વચ્છતા સંબંધિત આ બાબતોનું ધ્યાન રાખો-

સમયાંતરે કપડાં બદલતા રહો-

બાળકને સ્તનપાન કરાવતી વખતે, દૂધના કેટલાક ટીપા ક્યારેક માતાના કપડા પર પડે છે. આવી સ્થિતિમાં કપડાં બદલતા રહેવું જરૂરી છે. આમ કરવાથી માતા અને બાળકને કોઈપણ પ્રકારનું ઈન્ફેક્શન ફેલાઈ જવાનું જોખમ રહેતું નથી અને કપડામાં કોઈ દુર્ગંધ પણ આવતી નથી. જો કપડા સાફ કરવામાં ધ્યાન રાખવામાં આવે તો માતા અને બાળક બંનેની ત્વચાના ચેપનો ખતરો રહે છે.

પરફ્યુમથી દૂર રહો-

સ્તનપાન દરમિયાન, બાળક માતાની ચામડીના સંપર્કમાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં માતાએ અત્તર કે દેવ વગેરેથી દૂર રહેવું જોઈએ. આવા તમામ ઉત્પાદનોમાં ઘણા પ્રકારના રસાયણો હોય છે. જો બાળક તેમના સંપર્કમાં આવે તો તેને નુકસાન થઈ શકે છે. આ સિવાય કેટલીક મહિલાઓ પોતાના સ્તનોને સાફ રાખવા માટે બ્રેસ્ટ વાઇપ્સનો પણ ઉપયોગ કરે છે. ધ્યાનમાં રાખો કે વાઇપ્સમાં કોઈ પણ પ્રકારની સુગંધ, પેરાબેન, આલ્કોહોલ અથવા એવું કોઈ રસાયણ ન હોવું જોઈએ જે બાળકને નુકસાન પહોંચાડે.

બ્રેસ્ટ પંપને સાફ રાખો-

કેટલીક સ્ત્રીઓ સ્તનપાન માટે બ્રેસ્ટ પંપનો પણ ઉપયોગ કરે છે. તેઓએ સ્વચ્છતાનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. બ્રેસ્ટ પંપની સફાઈમાં કોઈપણ પ્રકારની બેદરકારી બેક્ટેરિયાના વિકાસનું જોખમ વધારે છે. આ બેક્ટેરિયા બાળકમાં ચેપ લાવી શકે છે.

કપડાની પસંદગી સમજદારીથી કરો-

સ્તનપાન દરમિયાન માતાએ તેના કપડાં સમજદારીપૂર્વક પસંદ કરવા જોઈએ. આ સમય દરમિયાન, ઢીલા અને આવા કપડાં પહેરો, જેથી બાળક સરળતાથી સ્તનપાન કરી શકે. ઢીલા કપડા પહેરવાથી સ્તનોને સ્પર્શ કરવાની જરૂર રહેશે નહીં, જેનાથી સ્વચ્છતા જાળવવામાં સરળતા રહેશે અને કોઈપણ પ્રકારના ચેપનું જોખમ રહેશે નહીં. સ્તનપાન કરાવતા પહેલા હાથ સાફ કરો. ઉપરાંત, તમારી જાત પર નજર રાખો અને જો તમને કોઈ અનિયમિતતા અથવા ચેપની શંકા હોય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.