કેરળના વાયનાડ જિલ્લામાં ભૂસ્ખલનને કારણે સર્જાયેલી દુર્ઘટના બાદ વહીવટીતંત્ર સામે નવા પડકારો આવી રહ્યા છે. જેમ જેમ અહીં બચાવ કાર્ય આગળ વધી રહ્યું છે તેમ તેમ મોટી સંખ્યામાં મૃતદેહો અને માનવ શરીરના અંગો મળી રહ્યા છે. આમાંના ઘણા મૃતદેહો એવા છે જેમની ઓળખ થઈ શકી નથી અથવા જેમના સ્વજનો પણ આ અકસ્માતમાં માર્યા ગયા હતા. રાજ્ય સરકારે ડીએનએ અને દાંતના નમૂના લેવા સહિત મૃતદેહોના દફનવિધિ માટે અન્ય માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે.
ભૂસ્ખલન પ્રભાવિત વિસ્તારોમાંથી મળેલા ઘણા મૃતદેહોની ઓળખ થઈ શકી નથી. ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ વિભાગની માર્ગદર્શિકા મુજબ, દરેક મૃત શરીર અથવા શરીરના ભાગને એક ઓળખ નંબર આપવામાં આવશે અને મૃતદેહોને લગતા તમામ નમૂનાઓ, ફોટોગ્રાફ્સ, વીડિયો અને સામગ્રીના રેકોર્ડમાં તેનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવામાં આવશે.
પ્રશાસન ઓળખ માટે તમામ પ્રયાસો કરશે
આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પોલીસ મૃતદેહો અથવા માનવ શરીરના ભાગોને ઓળખવા માટેના તમામ સંભવિત પ્રયાસો કરશે અને જો આ પછી પણ મૃતદેહોની ઓળખ ન થાય તો, તેઓ 72 કલાકની તપાસ પછી આગળની કાર્યવાહી માટે મૃતદેહોને જિલ્લા વહીવટીતંત્રને સોંપશે. “જિલ્લા વહીવટીતંત્ર મેપ્પડી પંચાયત અને જે પંચાયત અથવા નગરપાલિકામાં સ્મશાન સ્થિત છે તેની જાણ કરશે,” 2 ઓગસ્ટે જારી કરાયેલ માર્ગદર્શિકામાં જણાવાયું છે. આવા કિસ્સાઓમાં જ્યાં સંબંધિત તબીબી વ્યવસાયીએ લેખિતમાં સલાહ આપી છે કે શરીર સડો થવાને કારણે તાત્કાલિક દફનાવવામાં આવે અથવા અન્યથા, લાશને કોઈપણ રાહ જોયા વિના તાત્કાલિક જિલ્લા વહીવટીતંત્રને સોંપવામાં આવશે.
મૃતદેહોને દફનાવવામાં આવશે
તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “મૃતદેહોને માત્ર દફનાવવામાં આવશે.” જિલ્લા વહીવટીતંત્રને મૃતદેહોને દફન સ્થળ પર તેમના ઓળખ નંબર દર્શાવ્યા પછી જ દફનાવવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે. જિલ્લા વહીવટીતંત્રને એ પણ સૂચના આપવામાં આવી છે કે જે જગ્યાએ મૃતદેહોને દફનાવવામાં આવશે ત્યાં તે પંચાયત અથવા નગરપાલિકાના અધિકારીઓ હાજર રહે. “જિલ્લા વહીવટીતંત્રે સંદર્ભ માટે દફન સ્થળની વિગતોનો જરૂરી રેકોર્ડ જાળવવો જોઈએ,” માર્ગદર્શિકામાં કહેવામાં આવ્યું છે. સમાન માર્ગદર્શિકા એવા મૃતદેહો માટે છે કે જેની ઓળખ કરવામાં આવી છે પરંતુ તેનો દાવો કરવામાં આવ્યો નથી અને જેની ઓળખ વિવાદિત અથવા શંકાસ્પદ છે.
અત્યાર સુધીમાં 215 મૃતદેહો અને 143 શરીરના અંગો મળી આવ્યા છે
કેરળના વાયનાડ જિલ્લામાં મોટા પાયે ભૂસ્ખલન થયાના ચાર દિવસ બાદ, અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાંથી 215 લોકોના મૃતદેહ અને 143 માનવ અંગો મળી આવ્યા છે. તે જ સમયે, 218 લોકો હજુ પણ ગુમ છે.