ITR: આવકવેરા રિટર્ન ભરવાની અંતિમ તારીખ નજીક આવી રહી છે. ઘણા લોકો હજુ સુધી ITR ફાઇલ કરી શક્યા નથી. આવકવેરા કાયદા અનુસાર, તમામ વ્યક્તિઓ માટે ટેક્સ રિટર્ન ફાઇલ કરવું ફરજિયાત છે. ઘણા કરદાતાઓ મૂલ્યાંકન વર્ષ 2024-25 માટે પ્રથમ વખત રિટર્ન ફાઇલ કરશે. જો તમે પણ પહેલીવાર ITR ફાઈલ કરવા જઈ રહ્યા છો, તો તમારે અમુક મુદ્દા હંમેશા યાદ રાખવા જોઈએ.
જો કોઈ વ્યક્તિ પહેલીવાર ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન (ITR) ફાઈલ કરી રહ્યું હોય તો તે મુશ્કેલ કામ હોઈ શકે છે. પ્રથમ વખત કરદાતાઓએ કર કાયદાઓ, કપાત અને મુક્તિ વિશે જાગૃત હોવું જોઈએ જેથી કરીને તેઓ ફાઇલિંગ પ્રક્રિયાને અનુસરી શકે.
ફોર્મ 16
પગારદાર કર્મચારીઓ માટે ITR ફાઈલ કરવાનું પ્રથમ પગલું એમ્પ્લોયર પાસેથી તેમના ફોર્મ-16 એકત્રિત કરવાનું છે. આ દસ્તાવેજ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તે એમ્પ્લોયર (કંપનીઓ) દ્વારા કર્મચારીઓને આપવામાં આવતું આવશ્યક TDS પ્રમાણપત્ર છે, જે પગાર અને અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી TDS વિશે માહિતી આપે છે. કંપનીઓ દર મહિને કર્મચારીઓના પગારમાંથી TDS કાપીને સરકારમાં જમા કરાવે છે. ફોર્મ 16 એ એક વ્યાપક દસ્તાવેજ છે જેમાં આવકવેરા રિટર્ન ભરવા માટે જરૂરી તમામ જરૂરી માહિતી શામેલ છે. ફોર્મ 16 માં A અને B બંને ભાગ છે.
ટેક્સ સિસ્ટમ
તમે કયો કર વિકલ્પ પસંદ કરો છો તેની સૌથી વધુ કાળજી લેવી જોઈએ. જૂની અને નવી, બે પ્રકારની કર વ્યવસ્થા છે. બંને માટે ટેક્સ સ્લેબના દર અલગ-અલગ છે. જૂની ટેક્સ સિસ્ટમ એવી સિસ્ટમ છે જેના હેઠળ 5 લાખ રૂપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક પર ટેક્સમાં છૂટ છે. જો કે, તમે હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ (HRA), લીવ ટ્રાવેલ એલાઉન્સ (LTA), સેક્શન 80C, 80D, 80CCD(1b), 80CCD(2) અને અન્ય હેઠળ મહત્તમ ટેક્સ મુક્તિનો દાવો કરી શકો છો.
નવી ટેક્સ વ્યવસ્થા હેઠળ 7 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. જો કે, આ હેઠળ તમને હાઉસ રેન્ટ એલાઉન્સ (HRA), લીવ ટ્રાવેલ એલાઉન્સ (LTA), સેક્શન 80C, 80D, 80CCD(1b), 80CCD(2) અને અન્ય હેઠળ ટેક્સમાં છૂટ આપવામાં આવતી નથી.
કુલ કરપાત્ર આવક
જેઓ પ્રથમ વખત ટેક્સ ભરે છે તેમને સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન સિસ્ટમ વિશે જાણવું જોઈએ. જો તમે તમારી કરપાત્ર આવક સુધી પહોંચો છો, તો પ્રમાણભૂત કપાત અને કુલ કર મુક્તિ તમારી કુલ આવકમાંથી બાદ કરવી આવશ્યક છે.
ફોર્મ 26AS
ફોર્મ 26AS તમારા વાર્ષિક ટેક્સ સ્ટેટમેન્ટ તરીકે કામ કરે છે, જેમાં કર કપાત અથવા વસૂલાતની વિગતો અને આવકના સ્ત્રોત જેવી મહત્વપૂર્ણ વિગતો હોય છે. આ દસ્તાવેજ પગારની આવક, વ્યાપાર લાભો અને બેંક રોકાણોમાંથી મળેલા વ્યાજ સહિત અન્ય આવકના પ્રવાહો વિશે વિગતવાર સમજાવે છે. ફોર્મ 26AS માં આપેલી માહિતી કર કપાત અથવા વસૂલાત માટે જવાબદાર સંસ્થાઓ જેમ કે નોકરીદાતાઓ, કપાત કરનારાઓ, કલેક્ટર અને નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા આપવામાં આવેલા ટેક્સ રિટર્નમાંથી લેવામાં આવે છે. વધુમાં, ફોર્મ 26AS રિયલ એસ્ટેટ વ્યવહારો અને વર્ચ્યુઅલ એસેટ ટ્રાન્ઝેક્શન્સ સંબંધિત કર કપાત સંબંધિત ડેટા પણ મેળવે છે.
વાર્ષિક આવક નિવેદન
વાર્ષિક આવક નિવેદન (AIS) એ કરદાતાઓના નાણાકીય નિવેદનોનો વ્યાપક સારાંશ છે, જે ફોર્મ 26AS માં પ્રસ્તુત છે. આમાં સ્ત્રોત પર કર કપાત (TDS), સ્ત્રોત પર કર કલેક્શન (TCS), વ્યાજ, ડિવિડન્ડ, સ્ટોક માર્કેટ પ્રવૃત્તિઓ અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વ્યવહારો પરની માહિતીનો સમાવેશ થાય છે. AIS ફોર્મ 26AS માં ઉપલબ્ધ માહિતીને વિસ્તૃત કરે છે, જેમાં કર કપાત, ચૂકવણી અને નાણાકીય પ્રવૃત્તિઓની વિગતો આપવામાં આવે છે. તમે ઈન્કમ ટેક્સ વેબસાઈટ પરથી ફોર્મ 26AS અને AIS ડાઉનલોડ કરી શકો છો.
ITR ભરવા માટે કયા દસ્તાવેજો જરૂરી છે?
તેની પાસે PAN અને આધાર કાર્ડ, ફોર્મ 16, વ્યાજ પ્રમાણપત્ર, વાર્ષિક માહિતી નિવેદન, ફોર્મ 26AS, કેપિટલ ગેઇન વિગતો, ટેક્સ બચત રોકાણ અને ખર્ચનો પુરાવો અને હોમ લોન સ્ટેટમેન્ટ હોવું જરૂરી છે.