નેશનલ એરોનોટિક્સ એન્ડ સ્પેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન (NASA) એ એક સાધન વિકસાવ્યું છે જે વૈજ્ઞાનિકોની અવકાશમાંથી હવાની ગુણવત્તાનું નિરીક્ષણ કરવાની રીતમાં સુધારો કરશે. યુએસ સ્પેસ એજન્સીએ એલોન મસ્ક સાથે મળીને 7 એપ્રિલે TEMPO અથવા ટ્રોપોસ્ફેરિક એમિશન મોનિટરિંગ ઓફ પોલ્યુશન ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ નામનું એર-ક્વોલિટી મોનિટર લોન્ચ કર્યું હતું.
ત્રણ મુખ્ય પ્રદૂષકો પર નજર
NASA એ અહેવાલ આપ્યો છે કે NASA-Smithsonian Instrument TEMPO એ પ્રથમ અવકાશ-આધારિત સાધન છે જે દર કલાકે ચાર ચોરસ માઇલના મુખ્ય વાયુ પ્રદૂષકોનું નિરીક્ષણ કરશે. યુએસ સ્પેસ એજન્સીએ ટ્વિટર પર પોસ્ટ કર્યું છે કે TEMPO દક્ષિણ અમેરિકામાં દિવસની હવાની ગુણવત્તાના કલાકદીઠ અહેવાલો આપશે. તે ત્રણ મુખ્ય પ્રદૂષકો પર નજર રાખશે અને શહેરમાં વધી રહેલા પ્રદૂષણ અંગે ચેતવણી આપશે.
ખાસ પ્રકારના સાધનો
મળતી માહિતી મુજબ, ટેમ્પોમાં ખાસ સાધનો લગાવવામાં આવ્યા છે, જે દિવસ દરમિયાન એટલે કે પ્રકાશમાં દર કલાકે ઉત્તર અમેરિકામાંથી પસાર થશે. તે દર વખતે 10 ચોરસ કિલોમીટરના વિસ્તારમાં વાયુ પ્રદૂષણના સ્તરને રેકોર્ડ કરશે. તેની શ્રેણી એટલાન્ટિક મહાસાગરથી પેસિફિક મહાસાગર અને મધ્ય કેનેડાથી મેક્સિકો સિટી સુધીની હશે. તે બોલ એરોસ્પેસ દ્વારા બનાવેલ મોટા વોશિંગ મશીનના કદનું ઉપકરણ છે. તેને મેક્સાર દ્વારા બનાવવામાં આવેલ ઇન્ટેલસેટ 40E ઉપગ્રહ સાથે જીઓસ્ટેશનરી ઓર્બિટમાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
ભૌગોલિક ભ્રમણકક્ષા શું છે
હાર્વર્ડ અને સ્મિથસોનિયન સેન્ટર ફોર એસ્ટ્રોફિઝિક્સના વાતાવરણીય ભૌતિકશાસ્ત્રી કેરોલીન નોવલાનના જણાવ્યા અનુસાર, ભૂસ્થિર ભ્રમણકક્ષા એ હવામાન અને સંચાર ઉપગ્રહો માટે જાણીતી સામાન્ય ભ્રમણકક્ષા છે. જો કે, વાયુઓને માપવા માટે હજુ સુધી હવાની ગુણવત્તાનું સાધન નહોતું. હાલના પ્રદૂષણ-નિરીક્ષણ ઉપગ્રહો પૃથ્વીની નીચી ભ્રમણકક્ષામાં છે. આનો અર્થ એ છે કે તેઓ ચોક્કસ સમયે દિવસમાં માત્ર એક જ વાર માહિતી આપી શકે છે. નૌલાને કહ્યું કે ટેમ્પો વિશેની એક સરસ વાત એ છે કે તે દિવસના દરેક કલાક વિશે માહિતી આપે છે.
સમગ્ર વિશ્વમાં ગંદી હવાથી બચવાના પ્રયાસો
છેલ્લા 30 વર્ષથી સમગ્ર વિશ્વમાં ગંદી હવાને સાફ કરવાના પ્રયાસો ચાલી રહ્યા છે. મોટી-મોટી ફેક્ટરીઓ અને વાહનોમાંથી નીકળતો ધુમાડો લોકોના આરોગ્યને બગાડી રહ્યો હતો. યુ.એસ.માં હવાની ગુણવત્તા સૂચકાંકમાં સતત સુધારો થયો છે, પરંતુ મોટાભાગની વસ્તી હજુ પણ ખરાબ હવાનો શ્વાસ લે છે.