ઉત્તર પ્રદેશની યોગી આદિત્યનાથ સરકારે વધુ ત્રણ શહેરોમાં કમિશનરેટ સિસ્ટમને મંજૂરી આપી છે. ત્રીજા તબક્કામાં યોગી સરકારે આગ્રા, ગાઝિયાબાદ અને પ્રયાગરાજમાં કમિશનરેટ સિસ્ટમ લાગુ કરી છે. યોગી સરકારે કેબિનેટની બેઠકમાં આ નિર્ણય લીધો હતો. 13 જાન્યુઆરી, 2020 ના રોજ, યુપીના લખનૌ અને નોઈડામાં સૌપ્રથમ પોલીસ કમિશનર સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી હતી. લખનૌમાં સુજીત પાંડે અને નોઈડામાં આલોક સિંહને પ્રથમ પોલીસ કમિશનર બનાવવામાં આવ્યા હતા.
આ પછી, બીજા તબક્કામાં, 26 માર્ચ 2021 ના રોજ, કાનપુર અને વારાણસીમાં કમિશનર સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી હતી. કાનપુરમાં વિજય સિંહ મીણા અને એ. સતીશ ગણેશને વારાણસીમાં પોલીસ કમિશનર બનાવવામાં આવ્યા હતા. હવે ત્રીજા તબક્કામાં યોગી સરકારે 3 શહેરોમાં આગ્રા, ગાઝિયાબાદ અને પ્રયાગરાજમાં આ સિસ્ટમ લાગુ કરી છે. આ સાથે યુપીના 7 મેટ્રોપોલિટન શહેરોમાં પોલીસ કમિશનર સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવી છે.
કમિશનર સિસ્ટમ શું છે
જો સરળ ભાષામાં કહીએ તો કોઈ પોલીસ અધિકારી પોતે કોઈ નિર્ણય લઈ શકતા નથી. ઈમરજન્સીમાં તેને ડીએમ, સરકારના આદેશ અથવા ડિવિઝનલ કમિશનર તરફથી સૂચનાઓ મળે છે. પરંતુ કમિશનર સિસ્ટમમાં પોલીસ અધિકારીઓને એક્ઝિક્યુટિવ મેજિસ્ટ્રેટ અને જિલ્લા અધિકારીના તમામ અધિકારો મળે છે.
કમિશનર સિસ્ટમ લાગુ થયા બાદ આગ્રા, ગાઝિયાબાદ અને પ્રયાગરાજના કમિશનરોને ઘણા અધિકારો મળશે. પોલીસ કમિશનર કાયદો અને વ્યવસ્થાને લગતા પ્રશ્નો અંગે નિર્ણય લેશે. આ ઉપરાંત જિલ્લાના ડીએમ પાસે મંજૂરી માટે જે ફાઈલો અટવાઈ હતી તેની ઝંઝટનો પણ અંત આવશે. કમિશનર સિસ્ટમ લાગુ થયા પછી, એડીએમ અને એસડીએમને આપવામાં આવેલી એક્ઝિક્યુટિવ મેજિસ્ટ્રિયલ પાવર પોલીસને આપવામાં આવે છે.
એટલે કે પોલીસને લાગે છે કે કાયદો અને વ્યવસ્થા બગડી શકે છે તો તેઓ રાસુકા અને ગેંગસ્ટર એક્ટ લગાવી શકશે. આ માટે તેણે ડીએમ પાસેથી પરવાનગી લેવાની જરૂર રહેશે નહીં. હવે ડીએમ પાસેથી પરવાનગી લેવી જરૂરી છે. આ સિસ્ટમમાં પોલીસને હોટલ, બાર, હથિયારોના લાઇસન્સ આપવાનો અધિકાર પણ મળે છે. આ ઉપરાંત રમખાણો દરમિયાન લાઠીચાર્જ થશે કે નહીં, ધરણાંની પરવાનગી અને કેટલો બળપ્રયોગ થશે તે પણ પોલીસ નક્કી કરે છે.