ચંદ્રયાન-2 પરના એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર વર્ગે પ્રથમ વખત ચંદ્રની સપાટી પર સોડિયમ શોધી કાઢ્યું છે. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)એ આ જાણકારી આપી છે કે, ચંદ્ર પર વિપુલ પ્રમાણમાં સોડિયમ મળી આવ્યું છે, અને આ પહેલી વખત બન્યું છે જ્યારે ચંદ્ર પર સોડિયમ જોવા મળ્યું છે. ચંદ્રયાન-1 એક્સ-રે ફ્લોરોસેન્સ સ્પેક્ટ્રોમીટર (C1XS) એ એક્સ-રેમાં તેની લાક્ષણિક રેખામાંથી સોડિયમ શોધી કાઢ્યું છે, જે હવે ચંદ્ર પર કેટલું સોડિયમ છે તે શોધવા માટે મેપિંગ કરાઈ રહ્યું છે.
નેશનલ સ્પેસ એજન્સી ISROએ શુક્રવારે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે ‘ધ એસ્ટ્રોફિઝિકલ જર્નલ લેટર્સ’માં પ્રકાશિત થયેલા એક લેખમાં ચંદ્રયાન-2 એ પ્રથમ CLASS (ચંદ્રયાન-2 લાર્જ એરિયા સોફ્ટ એક્સ-રે સ્પેક્ટ્રોમીટર) મેપિંગનો ઉપયોગ કરીને ચંદ્ર પર સોડિયમની હાજરી શોધી કાઢી હતી. બેંગલુરુમાં (ISRO) ઈસરોના યુઆર રાવ સેટેલાઇટ સેન્ટરમાં બનેલ ‘ક્લાસ’ એ તેની ઉચ્ચ સંવેદનશીલતા અને કામગીરીમાં સોડિયમ લાઇનના સ્પષ્ટ પુરાવા રજૂ કર્યા છે, મળેલા સંકેતો મુજબ સોડિયમ અણુઓના પાતળા સ્તરોમાંથી ઉત્પન્ન થયા છે, જે ચંદ્રના કણો સાથે બંધાયેલા છે.
આ સોડિયમ પરમાણુઓ (અણુઓ) સૌરપવન અથવા અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણોત્સર્ગની મદદથી ચંદ્રની સપાટીથી વધુ સરળતાથી બહાર કાઢી શકાય છે.(ISRO) એ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું છે કે, સપાટી પર હાજર સોડિયમની દૈનિક ભિન્નતા પણ દૃશ્યમાન થાય છે, જે તેને જાળવી રાખવા માટે એક્સોસ્ફિયરમાં અણુઓનો સતત પુરવઠો પૂરો પાડવાની વ્યવસ્થા કરશે.એક રસપ્રદ બાબત એ પણ છે કે, ચંદ્રના વાતાવરણમાં એક એવો પ્રદેશ છે, જ્યાં અણુઓ ભાગ્યે જ જોવા મળે છે.
ISROએ નિવેદનમાં કહ્યું છે કે સોડિયમના આ પ્રદેશને ‘એક્સોસ્ફિયર’ કહેવામાં આવે છે. આ પ્રદેશ ચંદ્રની સપાટીથી શરૂ થાય છે અને કેટલાક હજાર કિલોમીટર સુધી વિસ્તરેલ છે. ઈસરોના કહ્યા અનુસાર ‘ચંદ્રયાન-2ના નવા પરિણામોના આધારે ચંદ્ર પરની સપાટી-એક્સોસ્ફિયરની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાનો અભ્યાસ કરી શકાય છે, જેથી આપણા સૂર્યમાં બીજું શું છે તે શોધીને બાકીના વાયુવિહીન પદાર્થોનો અભ્યાસ કરી શકાય. જે સમાન મોડલ વિકસાવવામાં મદદ કરશે.