ભોજન બાદ ખવાઇ છે પાન
બાળકોથી લઈ વૃદ્ધો દરેક ખાઈ છે પાન
પાનમાં રહેલા દ્રવ્યો પાચનમાં કરે છે મદદ
એ ભૈયા ખઈ કે પાન બનારસ વાલા… ભારતમાં પાનનો ઇતિહાસ મોગલોના સમયનો છે. એ સમયથી પાન ખાવાનું ચલણ ચાલ્યું આવે છે. જે પરંપરાને આજે પણ સાચવી રાખવામા આવી છે. એક મોટો વર્ગ છે જે માંઊથ ફ્રેશનેશ માટે પાનનું સેવન કરે છે. ત્યારે ભારતમાં કલકતી, બનારસી જેવી જુદી જુદી વેરાયટીના પાન પ્રચલિત છે. ત્યારે લખનૌના હઝરતગંજ, કેથેડ્રલ પાસે, આ ખૂણાની દુકાનમાં લખનૌનું મીઠું પાન આજે પાન આખા દેશમાં લોકપ્રિય છે.પાનની વાત કરવામાં આવે તો દરેક દુકાનદાર પાસે તેની અલગ અલગ વેરાયટી અને બનાવવાની પદ્ધતિ હોય છે.
મગાઈ પાન અથવા સોપારી, સુવાદાણા નાળિયેર, લીલી ઈલાયચી, લવિંગ, કેવરા, ગુલાબ જાળવણી, તુટી ફ્રુટી, પીપરમિન્ટ, અને ખાંડ કોટેડ વરિયાળી, કાથા, ચૂના, સોપારીથી બને છે મીઠું પાન જમ્યા બાદ આ મીઠું પાન ભોજનના સ્વાદને ચારચાંદ લગાવે છે.આ સાથેજ પાનનો લાંબા સમયથી પૂજા અને પવિત્ર ‘પ્રસાદમ’માં પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. સોપારી માઉથ ફ્રેશનર છે અને બેક્ટેરિયાને મારી નાખે છે. તે પાચન રસને નિયંત્રિત કરે છે અને પાચનમાં મદદ કરે છે. આયુર્વેદમાં, આપણે કહીએ છીએ, “ખોરાક એ નિવારક દવા છે,” અને તમામ રોગોનું મૂળ પાચન તંત્રની અયોગ્ય કામગીરીમાં છે.બાળકોથી લઈ વયોવૃદ્ધ દરેક વ્યક્તિ પાનનું સેવન કરતાં હોય છે. આ પાન સ્વાદની સાથે સ્વસ્થ્ય પણ પ્રદાન કરે છે.